Gepensioneerde admiraals van de Britse marine weten het zeker: het besluit om een vliegdekschip en de verticaal opstijgende Harrier-gevechtsvliegtuigen af te danken, gaat ten koste van de Britse veiligheid. Als over deze spullen niet meer wordt beschikt, is het onmogelijk om de Falklandeilanden te verdedigen, zeggen zij, en kan Argentinië doen wat in 1982 niet lukte: ze veroveren. Of Venezuela dat wil, laat ik in het midden, maar de boodschap is duidelijk: wie in defensie snijdt, kan zijn belangen niet meer verdedigen.
Om nog iets te kunnen, dwingen de Britse bezuinigingen van 7,5 procent op 40 miljard pond tot creatieve vormen van samenwerking. Begin november werd bekend dat Frankrijk en Engeland een verdrag sluiten om hun samenwerking te regelen. Zo komt er een gezamenlijk expeditionair leger voor operaties ver van huis, een gezamenlijke maritieme eenheid rond een Frans vliegdekschip en zal ook op het gebied van kernwapens nauw worden samengewerkt.
Daarmee volgen beide landen een Nederlands voorbeeld gevolgd. Door de financiële nood besloot Nederland in de jaren negentig al tot het Duits-Nederlandse Legerkorps en een gezamenlijke Belgisch-Nederlandse vloot.
In Nederland lijkt de financiële situatie voor de krijgsmacht overigens nog dramatischer dan in het Verenigd Koninkrijk. Defensieminister Hillen stelde vlak na zijn aantreden dat het bezuinigen op defensie nu echt moet ophouden, maar dat hij deze bezuinigingen nog wel voor zijn rekening wilde nemen. Dat is precies wat bijna al zijn voorgangers sinds het einde van de Koude Oorlog ook deden. Het gevolg is dat door de laatste bezuinigingen in reële termen minder aan defensie wordt uitgegeven dan in 1990. Door de nieuwe bezuinigingen zakt het budget met ruim een miljard tot rond de 7,7 miljard. Trek daar de pensioenen en wachtgelden af en er blijft een budgetje van minder dan 6,5 miljard over.
De vraag of een land als Nederland zich überhaupt nog een krijgsmacht kan permitteren of moet besluiten een heel krijgsmachtdeel af te stoten, komt naderbij. Zeker is dat bezuinigingen op korte termijn al leiden tot het stopzetten van investeringen en het beperken van de instroom van nieuw personeel. Velen zal dat een zorg zijn, want 22 procent van de bevolking vindt volgens de laatste Veteranenmonitor de krijgsmacht overbodig.
Het meest opmerkelijk is dat in de hele discussie twee zaken onbesproken blijven. Allereerst heeft niemand het meer over de Verkenningen, de geroemde toekomststudie van Van Middelkoop waaruit bleek dat de wereld door de opkomst van nieuwe grootmachten, klimaatverandering en grondstoffenschaarste de komende jaren instabieler en onveiliger wordt en dat er daarom geen cent van defensie af kan. Die conclusie komt nu niet goed uit.
Ten tweede heeft niemand het over Europese defensiesamenwerking. Waarom niet streven naar een goedkoper Europees leger? Helaas, toenemende euroscepsis blokkeert deze discussie.
Zo modderen we verder en creeren we een krijgsmacht waarmee we weinig meer kunnen, terwijl de wereld onveiliger wordt. De Britse admiraals krijgen gelijk als zij constateren dat hun land zijn belangen niet meer kan verdedigingen. Tot die conclusie komen we hier uiteindelijk ook.
Trouw
Experts
Related Content
