Position paper Tweede Kamer | Innovatie in de defensie-industrie

Hoe kan Nederland niet alleen zijn eigen defensie-industrie versterken, maar ook bijdragen aan een veerkrachtiger Europees defensielandschap dat beter in staat is om toekomstige uitdagingen aan te gaan?

De vaste commissie voor Defensie van de Tweede Kamer hield op 16 januari 2025 een rondetafelgesprek  over Innovatie in de Defensie-industrie met Michel Rademaker en andere deskundigen. Rademaker, HCSS adjunct-directeur, mede-oprichter en grondstoffenexpert, schreef ter voorbereiding deze position paper.

Tijdens het gesprek werd de nadruk gelegd op het vergroten van het voortzettingsvermogen van de krijgsmacht, de noodzaak van Europese soevereiniteit in militaire productie, en het belang van snelle innovatie. Michel Rademaker en de andere experts benadrukten dat zowel kort- als lang-cyclisch innoveren essentieel zijn om adequaat te reageren op veranderende omstandigheden en technologische ontwikkelingen.

De Nederlandse krijgsmacht heeft te kampen met tekorten in voorraden en regeneratievermogen. Een belangrijke uitdaging is het gebrek aan standaardisatie binnen de NAVO en de sterke afhankelijkheid van niet-Europese leveranciers voor kritieke grondstoffen en geavanceerde technologieën. Tegelijkertijd biedt de situatie in Oekraïne waardevolle lessen: creativiteit en snelle aanpassing van tactieken, zoals het gebruik van drones, hebben aangetoond hoe effectief kort-cyclische innovaties kunnen zijn. Het gebruik van modulaire ontwerpen en civiele technologieën, vaak afkomstig van niet-traditionele defensiebedrijven, heeft bewezen kosteneffectief en flexibel te zijn.

Defensie kan leren van Oekraïne door kort-cyclische innovatieprocessen te integreren in haar aanpak. Dit omvat experimenteren met nieuwe concepten en technologieën in samenwerking met civiele spelers, evenals het ontwikkelen van flexibele contracten die innovatie stimuleren. Lang-cyclische innovaties blijven echter cruciaal voor de ontwikkeling van complexe en strategische systemen, zoals luchtverdedigingssystemen en command & control-technologie.

Een sterke samenwerking tussen overheden, kennisinstellingen en de industrie, de zogenaamde “gouden driehoeken,” is essentieel. Deze samenwerking moet worden uitgebreid en dynamischer worden gemaakt om sneller te kunnen innoveren en om te gaan met strategische afhankelijkheden. Het versterken van de Europese defensie-industrie is daarbij een prioriteit. Dit omvat investeringen in raffinagecapaciteit, mijnbouw van kritieke grondstoffen, en het verminderen van afhankelijkheid van landen zoals China.

Aanbevelingen

1. Integrale strategie: Ontwikkel een langetermijnstrategie die samenwerking, innovatie en financiering ondersteunt.
2. Internationale samenwerking: Streef naar betere standaardisatie en gedeelde productiecapaciteiten binnen EU- en NAVO-verband.
3. Investeringen in technologie: Focus op technologische sterktes zoals drones, sensoren en slimme materialen.
4. Flexibele contracten: Pas contractstructuren aan om innovatie te versnellen en risico’s te verkleinen.
5. Stimuleren van productie: Verhoog productiecapaciteit voor munitie en strategisch materieel.
6. Regelgeving en marktordening: Harmoniseer Europese exportregels en versnel vergunningprocedures.

Door bovenstaande maatregelen te implementeren, kan Nederland niet alleen zijn defensie-industrie versterken, maar ook bijdragen aan een weerbaar en onafhankelijk Europees defensielandschap.

Bekijk het hele rondetafelgesprek hier terug:

De commissie voor Defensie behandelt onderwerpen die gaan over het Defensiematerieel en -personeel, waaronder de deelname van Nederland aan vredesoperaties in het buitenland. De commissie voert over deze onderwerpen regelmatig overleg met de minister van Defensie. Als er andere commissies bij betrokken zijn, overlegt de commissie soms ook met andere bewindspersonen zoals de minister van Buitenlandse Zaken. Dit is bijvoorbeeld het geval bij overleggen over uitzendingen van militairen en over het Europees Veiligheids- en Defensiebeleid.

Bron: Tweede Kamer