Wil Nederland nog wel met zijn defensie doorgaan? (NL)

De SP wil de economie niet kapotbezuinigen, maar defensie wel. Die conclusie trek ik uit hun verkiezingsprogramma. Ik noem de SP, omdat dit een extreem voorbeeld is van hoe er over onze krijgsmacht wordt gedacht.

Hier circuleren bedragen van twee tot drie miljard euro aan bezuinigingen, maar dat geeft aan hoe weinig besef er is van de opbouw van het defensiebudget.

Tweederde van de ruim acht miljard euro ligt vast in personeelslasten; de rest is bestemd voor de inzet en de instandhouding van de krijgsmacht. Het SP-voorstel betekent dus – kort door de bocht gezegd – dat alles wordt afgeschaft, inclusief de kazernes, en dat alleen nog het personeel overblijft dat hun taak zonder materieel vanuit huis moet verrichten. In het gunstigste geval wordt dan het tijdens de Tweede Wereldoorlog ontbonden Wielrijdersbataljon heropgericht, maar dan zonder fiets van de zaak.

Ook een bezuiniging van 20 procent, ongeveer 1,5 miljard euro, roept de vraag op of Nederland nog met zijn defensie wil doorgaan. Bezuinigingen van deze orde leiden – als gevolg van de hoge personeelslasten – tot een aantasting van de operationele capaciteiten (vliegtuigen, schepen, pantser) tot naar schatting 40 procent. De overgebleven krijgsmacht is ongeschikt om langdurig te worden ingezet en de overgebleven capaciteiten worden relatief duur. Want de instandhouding van opleidingen en ondersteuning voor bijvoorbeeld vier fregatten is weinig goedkoper dan voor tien schepen.

Mede gezien de wijze waarop de missie in Uruzgan in politieke chaos wegzonk, zou het mij niet verbazen als een deel van onze landelijke politici hooguit een lichtbewapende vredesmacht wil. Een deel van de verklaring is het onthutsende gebrek aan kennis en belangstelling voor buitenlands beleid en defensiebeleid en visie op de positie van Nederland in de wereld. Wat dit betreft, denk ik dat tijdens de komende verkiezingscampagne twee visies tegenover elkaar staan: zij met de blik naar buiten die zich realiseren dat Nederland niet zonder het buitenland kan en dat daar ambities bij horen, en zij die de luiken willen sluiten en Nederland zien als een autarkisch eiland in een woelige wereld, dat zijn belangen elders niet hoeft te beschermen.

Die laatste groep doet er verstandig aan het rapport ’Verkennigen: houvast voor de krijgsmacht in de toekomst’ te lezen. Nederland is volgens het rapport de zestiende economie en de negende exportnatie. Maar de verschuiving van de macht naar China en andere opkomende landen, gecombineerd met de groei van de wereldbevolking, de toenemende schaarste aan mineralen aan energie, evenals de effecten van klimaatverandering, terrorisme en criminaliteit kunnen tot veiligheidsrisico’s leiden die de belangen van Nederland rechtstreeks kunnen aantasten.

Tot veler verbazing stelde de voorzitter van de groep achter de Verkenningen, Gerrit Zalm, dat er geen cent van defensie af kan. Logisch, de wereld werd onveiliger, het defensiebudget kromp sinds 1990 al met 15 procent en de krijgsmacht werd meer dan gehalveerd. Gezien de onzekerheid over de toekomst en de toenemende mondiale onveiligheid zou ik over de verdere afbraak van de krijgsmacht nog eens goed nadenken.

Trouw