Moest generaal McKiernan aftreden omdat er behoefte was aan ’fresh eyes’ en een nieuwe aanpak van de strijd tegen de taliban? Het lijkt mij sterk. Obama’s aanpak is niet nieuw, want de betere balans tussen de strijd tegen de taliban en de opbouw van economie en bestuur werd al onder Bush ingezet.
Daarom mocht defensieminister Gates van Obama blijven. Bovendien is de generaal niet meer dan een uitvoerder van een strategie die door zijn baas, generaal Petraeus, commandant in het Amerikaanse Central Command, en Obama’s veiligheidsadviseur James Jones is uitgestippeld. Zijn ontslag lijkt een symbolische daad die vooral Obama’s ’nieuwe aanpak’ moet markeren en toenemende paniek in het Obama-kamp moet maskeren.
Een zittende commandant ontslaan die geen blunders heeft begaan is een zeer ongebruikelijke stap, ook al is er steeds meer kritiek op het toenemende aantal burgerslachtoffers dat de Navo zijn krediet en de Afghaanse president Karzai de steun van de bevolking kost. Dat kan McKiernan nauwelijks worden aangerekend. Hij heeft te weinig grondtroepen en kan het ook niet helpen dat Pakistan een steeds grotere puinhoop wordt.
De nieuwe militaire baas in Afghanistan, generaal McChristal, moet het tij keren. Hij maakte furore als commandant in Irak en lijkt nu, net als daar, lokale stammen versneld te willen bewapenen waardoor Afghanen zelf tegen opstandelingen kunnen vechten. En met 20.000 man extra in het zuiden moet hij de levensader van de taliban, de papaverteelt, doorsnijden en de rol van de luchtmacht terugdringen. Want meer troepen op de grond betekent minder bombardementen, dus minder burgerdoden.
Er lijkt geen einde te komen aan de stroom slecht nieuws. De Nederlandse Commandant der Strijdkrachten, generaal Van Uhm, voorspelde terecht dat juist door de komst van meer troepen in het zuiden, de verbetenheid van de taliban eerst toeneemt. Meer gevechten en meer slachtoffers zijn het gevolg.
De verbetenheid van de taliban in Afghanistan wordt ook versterkt door successen van hun broeders in Pakistan waar een tamelijk incompetent leger onder internationale druk tegen opstandelingen in het noordwesten vecht en bijna een miljoen mensen op de vlucht is. De situatie in Pakistan voedt speculaties over de controle over het Pakistaanse kernwapen. Een pro-extremistische, militaire staatsgreep of het wegzinken van het land in chaos waardoor de taliban grip over het hele Pasjtoengebied in het westen van Pakistan krijgen, wordt steeds reëler geacht.
Wat moeten we hiermee? Is meer economische hulp en aandacht voor bestuurlijke opbouw de oplossing? De kans daarop lijkt mij niet groot, want Pasjtoen hebben de onhebbelijkheid zich te verzetten tegen elke invloed van buiten, hoe goed bedoeld die ook is. Dat is een probleem zowel voor Afghanistan als Pakistan. Hulp landt mogelijk niet. Ook zijn er twijfels of het bewapenen van milities met Amerikaans geld wel de steun van de Pasjtoen oplevert.
Ik zie voor de hele regio nog maar een uitweg en dat is het zo snel mogelijk opbouwen van politie en leger in Afghanistan zodat dat land voor zijn eigen veiligheid kan zorgen waarna de internationale gemeenschap kan vertrekken. Vervolgens zullen de Amerikanen hun onbemande vliegtuigen in het hele Afpak-gebied blijven inzetten tegen alles en iedereen waarvan ook maar het vermoeden bestaat dat die een bedreiging voor het Westen kunnen vormen.
De situatie in de regio blijft onvoorspelbaar. De ene keer zie ik een lichtpuntje. De volgende keer, zoals nu, vrees ik weer voor het zwartste scenario, gevoed door het paniekvoetbal rond het vertrek van McKiernan en de snel verslechterende veiligheidssituatie in Pakistan. Zo zal het nog wel even doorgaan.
Trouw
Photo credit: ResoluteSupportMedia via Foter.com / CC BY
Experts
Related Content
