Een ministerie van Defensie dat op twitter de Russen belachelijk maakt. Een inlichtingendienst die op YouTube afgeluisterde gesprekken van Russische soldaten met hun geliefden verspreidt. Oekraïne zet in zijn informatiestrijd ongewone middelen in. Maar waar ligt de grens tussen informatie en propaganda?
Michel Rademaker, plaatsvervangend directeur van het Haagse Centrum voor Strategische Studies (HCSS), publiceerde dit jaar twee onderzoeken over het informatie-aspect van de oorlog in Oekraïne. “De afgelopen jaren is gebleken dat er van de Russische verhalen vaak heel weinig klopt,” zegt hij. “De Oekraïense kant heeft zeker ook een belang om een kleur mee te geven, maar heeft er tegelijk ook baat bij om transparant te zijn.”
Daar zit de westerse nieuwsconsument tussenin. De één zal de afgeluisterde berichten in de wind slaan en zeggen dat het nep is, bij anderen gaan de berichten erin als zoete koek.
Rademaker noem het ongebruikelijk dat een inlichtingendienst zo open kaart speelt. “Zodra je iets publiceert, geef je twee dingen prijs,” zegt hij. “Je bron en je methode.”
De HCSS-man denkt dat het gebeurt om een signaal af te geven. “Dat ze erover communiceren, betekent dat ze een stempel willen zetten: we weten wat er aan de hand is. En daarmee kunnen ze ook beeldvorming helpen ontwikkelen.”
Lees het hele artikel door Mischa van Diepen in de Telegraaf van 17 november 2022.
De HCSS onderzoeken over informatiegebruik in oorlog zijn hier te vinden:
- Weapons of mass influence: Shaping attitudes, perceptions and behaviours in today’s information warfare
- Information-based behavioural influencing in the military context: mapping current expert thinking
- The parallel front | An analysis of the military use of information in the first seven months of the war in Ukraine
De komende tijd zullen er nog meer onderzoeken, podcasts en een documentaire verschijnen als onderdeel van het project Platform Influencing Human Behaviour.
