De wereld wordt steeds gevaarlijker. Dat is de conclusie van de vandaag gepresenteerde Strategische Monitor van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies en Instituut Clingendael. En dat betekent dat waakzaamheid geboden is, omdat ‘de oude veilige wereldorde die we kennen, gaat verdwijnen’.
Bron: BNR Nieuwsradio
Volgens strategisch analist en mede-onderzoeker van het rapport Frederik Mertens was van tevoren eigenlijk al duidelijk dat de conclusie zou zijn dat het algehele dreigingsniveau toeneemt. ‘We hebben ons echt afgevraagd of we niet te duister naar de toekomst keken, maar nee: de wereld wordt écht veel gevaarlijker.’
Mertens benadrukt dat specialisten onafhankelijk van elkaar bevestigen dat de ‘oude, veilige wereldorde’ – gewaarborgd door de Verenigde Staten en gebouwd op de grondvesten van de Verenigde Naties – komt te verdwijnen.
Grootste gevaren
Met name de vorm waarin politiek bedreven wordt speelt daar een grote rol in, zegt Han Bouwmeester, brigadegeneraal en hoogleraar aan de Nederlandse Defensie Academie. ‘We moeten er rekening mee houden dat machtspolitiek, territoriale politiek en identiteitspolitiek in combinatie met elkaar worden gevoerd‘, stelt hij. ‘Dat is nogal wat, en die cocktail maakt dat we in een zeer instabiele omgeving zitten.’
Als voorbeeld noemt hij machtshebbers die heel erg sturen op het hebben van die macht, en dat ook met militair vertoon bijzetten. ‘Kijk bijvoorbeeld wat Poetin doet’, vervolgt hij. ‘Daarnaast kijken we ook heel territoriaal in plaats van mondiaal naar situaties: we willen graag voor onszelf dingen geregeld hebben in de regio. En dan krijg je identiteitspolitiek.’
‘We hebben ons echt afgevraagd of we niet te duister naar de toekomst keken’
Frederik Mertens
Ergens bij horen
En gek is dat niet, vindt Bouwmeester. Mensen willen immers altijd ergens bij horen. Dat komt duidelijk naar voren in de vereniging in culturen, taal, godsdienst, waarden en normen. ‘Dat maakt dat mensen een groep zien, en vaak willen ze daar ook territorium bij hebben’, stelt hij. ‘Dat speelt al veel langer, maar het is zichtbaarder geworden.’
Volgens onderzoeker Mertens speelt naast de versplinterde wereld ook nog het klimaatprobleem. Hij betoogt dat men samen zal moeten blijven werken om klimaatverandering het hoofd te kunnen bieden. ‘Dat wordt een enorme uitdaging, want de Verenigde Staten en China staan op heel veel gebieden diametraal tegenover elkaar’, vult hij aan. ‘En het is nog maar de vraag hoe diametraal het wordt aan het einde van dit jaar, als er misschien een andere president is.’
Nucleair gevaar is terug
Een grotere dreiging ziet Mertens echter in de terugkeer van het oude nucleaire gevaar. ‘Dat is helemaal geen leuke boodschap, maar Rusland is een gekke grootmacht’, concludeert Mertens. ‘In de zin dat ze nucleair veel sterker zijn dan ze nu conventioneel zijn. Daardoor leunen ze veel meer op die nucleaire dreiging.’
Hoewel het erop lijkt dat de afschrikking redelijk beheersbaar bleef, en dat Rusland door China en India gewaarschuwd is dat het niet te veel met ‘nucleair vuur’ moeten spelen, ‘zijn er verder inherente instabiliteiten in het nucleaire evenwicht die er een heel gevaarlijke periode van maken’.
Experts
Related Content
