Rusland is wereldwijd nog altijd de grootste kernmacht, met bijna zesduizend kernkoppen, gevolgd door de Verenigde Staten met zo’n 5.200. China volgt op ruime afstand met 410 kernkoppen. Dat is overigens nog altijd genoeg om de hele wereld te vernietigen, zegt Han Bouwmeester, brigadegeneraal en hoogleraar aan de Nederlandse Defensie Academie, in BNR’s De Strateeg.
Overigens hadden de Verenigde Staten en Rusland op het hoogtepunt van de Koude Oorlog gezamenlijk de beschikking over meer dan 50.000 actieve kernkoppen, zegt Frederik Mertens, Strategisch analist van HCSS. In die zin gaan we dus eigenlijk ‘al een heel eind de juiste kant uit’. We lijken de komende decennia vast te zitten aan de huidige stevige machtsblokken en dat is niet per se goed nieuws ‘Niemand is op zoek naar een armageddon, zeker niet. Maar er is nog genoeg om eindeloos veel schade aan te richten.’
Twee jaar geleden al waarschuwde secretaris-generaal van de Verenigde Naties Antonio Guterres dat de mensheid vandaag de dag slechts ‘één misverstand, één misrekening’ verwijderd is van totale nucleaire vernietiging. En nu ook de Russische president Vladimir Poetin nogmaals heeft gedreigd met een kernoorlog, lijkt sprake van een serieus gevaar. De machtspolitiek lijkt helemaal terug van weggeweest, zegt brigadegeneraal Han Bouwmeester.
Neoliberale wereldorde
Met het einde van de Koude Oorlog, nu ruim dertig jaar geleden, leek er ruimte te ontstaan voor een neoliberale wereldorde, waarin grote organisaties als de VN in staat zouden zijn om dreigende geopolitieke conflicten in de kiem te smoren, zegt Bouwmeester. Bovendien ontstonden er steeds meer onderlinge economische banden. ‘Dus we gingen ervan uit dat landen er geen behoefte meer aan hadden om conflicten met elkaar te krijgen, omdat die je economisch ook hele erg sterk raken.’
Dat is een repeterend fenomeen, zegt Bouwmeester. ‘Daar geloven we dan weer heel sterk in, maar dertig jaar later blijken links en rechts in de wereld toch allerlei machthebbertjes te zijn opgestaan, die daar niet meer in geloven. Dan krijg je toch veel meer realpolitik daarnaast. Dan gaat machtspolitiek een rol spelen en landen gaan dan kijken of ze daarin andere landen mee kunnen krijgen.’
Steunen op Amerikaanse garantie
Daarbij komt een groeiend nucleair gevaar om de hoek kijken, zegt Mertens. Want naast Rusland, China en de VS is er nog de global South en Europa, met name het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. ‘Ik denk dat we blij mogen zijn dat het VK en Frankrijk in Europa liggen. We steunen nog altijd eerst en vooral op de Amerikaanse garantie. Die is ook voor de VS zelf cruciaal en de meeste specialisten in de VS realiseren zich dat maar al te goed.’
Toenemende twijfel is nog de grootste bedreiging voor de mondiale nucleaire stabiliteit, zegt Mertens. ‘In Zuid-Korea laaide de discussie op of het zich niet nucleair moest bewapenen. En zelfs Japan, tot nu toe het enige slachtoffer van nucleaire wapens, begint deze discussie te voeren. De VS weet heel goed dat Japan morgen een nucleair wapen kan hebben, als het dat wil – en als de VS geen garantie meer geeft. Dat is niet heel complex voor een geavanceerde economie.’
Bron: BNR Nieuwsradio, 10 maart 2024
Hoe groot is het nucleaire gevaar nu echt? Wat kan Europa doen om haar positie als machtsblok te versterken? En zijn wij ons in Nederland bewust van het grote nucleaire gevaar?
Dat hoor je in deze aflevering van De Strateeg van:
- Frederik Mertens, Strategisch analist van HCSS
- Han Bouwmeester, brigadegeneraal en hoogleraar aan de Nederlandse Defensie Academie
Bron: BNR Nieuwsradio, 10 maart 2024
Over deze podcast
De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen.
Host: Paul van Liempt
Redactie: Michaël Roele
Experts
Related Content
