Al twee weken stroomt het Russische gas dat normaal via de Yamal-Europe-pijpleiding van oost naar west gaat, van west naar oost. Dat is zeldzaam, maar op zich niet dramatisch. Het is wel een tastbaar symptoom van het grotere probleem: een wereldwijd gastekort. Dat zegt energieanalist Jilles van den Beukel van HCSS in gesprek met NU.nl.
Europa, en dus ook Nederland, moet het qua gas hebben van Rusland. Vanuit Rusland lopen twee grote pijpleidingen naar Noordwest-Europa, maar alleen aan de kraan van de Yamal-Europe-pijpleiding wordt ook echt gedraaid. “In hoeverre de capaciteit van die pijpleiding benut wordt, is variabel”, licht Van den Beukel toe.
De capaciteit van de andere leiding (Nordstream 1) wordt volledig benut. “Dat was in ieder geval het afgelopen jaar zo.” Nordstream 2 is inmiddels ook klaar voor gebruik, maar het openstellen van die leiding – waarmee Rusland Oekraïne letterlijk en figuurlijk omzeilt – is inzet van een politiek spel.
Gedurende het afgelopen jaar kwam de gasstroom vanuit Rusland via de Yamal-leiding op een steeds lager pitje te staan, en ongeveer een week voor Kerst viel die helemaal stil. Volgens Van den Beukel zijn de meningen verdeeld over de redenen daarvoor. “Dat Gazprom er financieel heel warm bijzit en de inkomsten niet nodig heeft, wordt genoemd. Maar ook dat het gebeurt om druk te zetten op het in bedrijf nemen van Nordstream 2.”
Ten slotte zouden technische problemen bij Gazprom een rol spelen. “Er is niet veel geïnvesteerd in de gasvoorziening naar Europa, er was brand bij een installatie en de productie verplaatst zich meer van West-Siberië naar het noorden”, somt de analist op. Het is voor de Russen handiger om van daaruit gebruik te maken van Nordstream 2.
‘Voordeel dat we hadden is in één klap verdampt’
Op de achtergrond speelt het wereldwijde gastekort nadrukkelijk een rol. De gasprijs was jarenlang juist heel laag, waardoor er over de hele linie weinig is geïnvesteerd in de productie. De ‘Shells’ van deze wereld worden ontmoedigd veel te investeren in fossiele brandstoffen. “En de Europese gasproductie is de afgelopen jaren aanzienlijk verminderd”, zegt Van den Beukel. “Groningen was goed voor de helft daarvan.”
Waar een land als China gas inkoopt op basis van langetermijncontracten, kozen Europese landen en ook Nederland voor kopen als het nodig is, op de spotmarkt. “Toen de prijzen laag waren, heeft dat veel opgeleverd. Maar het voordeel dat daar de afgelopen tien jaar mee behaald is, is nu in één klap weg.”
‘Gas kan in deze leiding maar één kant op stromen’
Dat het Russische gas nu ook nog eens de ‘verkeerde’ kant opgaat, is raar maar verklaarbaar. “Polen had gas nodig, Duitsland niet. Normaliter gaat een deel van het gas dat door Yamal gaat, er al uit in Polen. Maar als dat gas er niet is, dan moet het terug vanuit Duitsland.” Want het gas kan maar één kant op stromen.
Het kan zomaar zijn dat datzelfde gas via Nordstream 1 vanuit Rusland naar Duitsland is gegaan en via Yamal weer naar Polen. “Er hangt geen labeltje aan.” Maar het komt wel allemaal uit Rusland, of het nu van oost naar west gaat, of andersom.
Bron: NU.nl
Experts
Related Content
