Het ziet er naar uit dat Iran belangrijke vorderingen heeft gemaakt op het gebied van de nucleaire technologie. Eind oktober concludeerden inlichtingendiensten dat de ondergrondse verrijkingsfabriek van Fordo nabij de heilige plaats Qum zo goed als klaar is. Dit betekent dat ongeveer 3.000 centrifuges mogelijk operationeel zijn, waardoor nu of in de zeer nabije toekomst het land hoogverrijkt uranium voor een atoombom kan produceren. De vorderingen zijn gemaakt ondanks economische sancties en ondanks Stuxnet; de in 2010 ontdekte software waarmee de genoemde centrifuges konden worden gesaboteerd. In ieder geval maakt Israël zich grote zorgen over het Iraanse kernprogramma. Premier Netanyahu maakte dat afgelopen september nogmaals duidelijk tijdens de Algemene Vergadering van de VN. Aan de hand van een cartoon van een bom tekende hij symbolisch een rode lijn: tot hier en niet verder. Want Iran zou volgende zomer genoeg verrijkt uranium bezitten om een kernwapen te produceren, betoogde de premier. Nethanyahu stelde niet te kunnen tolereren dat de fabriek van Fordo operationeel zou worden. Dat lijkt nu dus op het punt te staan te gebeuren of is mogelijk al gebeurd.
In Israël wordt al jaren gespeculeerd over een mogelijke aanval op de nucleaire installaties van Iran. Het is voorlopig onduidelijk wat de onverwachte stap die Netanyahu eind oktober nam voor de spanning tussen Iran en Israel betekent. De premier kondigde toen aan om zijn Likud-partij via één lijst samen met de ultranationalistische regeringspartner Yisreal Beitenu de aanstaande parlementsverkiezingen in te laten gaan. Maar dat dit besluit de situatie compliceert is duidelijk.
Het zou mij niet verbazen als de Israëlisch oorlogsrethoriek mede is ingegeven door de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Het is geen geheim dat de huidige president Obama op slechte voet met Netanyahu staat. Hij heeft bovendien duidelijk gemaakt niets voor een aanval op Iran te voelen, ondanks dat de onderhandelingen tussen Iran en de vijf permanente leden van de VN-veiligheidsraad en Duitsland (de P5 plus 1) weinig vorderingen hebben gemaakt. Mogelijk heeft Israël meer te verwachten van Mitt Romney die een voorstander van een veel hardere lijn lijkt te zijn. Zeker is dat Romney de zittende president in de kwestie Iran als zwak afschilderde. Inmiddels heeft Obama aangegeven zo nodig bereid te zijn tot directe onderhandelingen met Iran.
De komende tijd wordt zonder meer spannend, hoewel niemand belang heeft bij een oorlog. Het westen voorop. De gevolgen van een aanval zijn goed te voorspellen. Een aanval zal grote schade aanrichten, maar is toch vooral symbolisch van aard. Alleen de Amerikanen beschikken over bommen waarmee diep in de grond kan worden gepenetreerd en dan nog is het de vraag of daarmee het atoomprogramma wordt uitgeschakeld. Vermoedelijk niet. Met of zonder de Amerikanen, een aanval zal desastreuze consequenties hebben. Iran heeft weinig andere mogelijkheden dan vergeldingsaanvallen uit te voeren tegen westerse belangen in de regio.
Het meest voor de hand liggend zijn aanvallen tegen economische doelen, zoals olietankers en olie-installaties. Alleen daarvoor heeft Iran momenteel de militaire middelen. Bovendien is het een logische vergelding. De olieprijs zal tot ongekende hoogte opstuwen en het voorzichtige economische herstel wordt letterlijk teruggebombardeerd in een recessie. Experts zijn het er over eens dat dit de nekslag voor de Verenigde Staten als supermacht kan zijn. Ik voeg daar aan toe dat een dergelijke recessie de ondergang van de euro en de Europese Unie kan bewerkstelligen. Het is zeker dat Amerika en Europa die prijs niet willen betalen. Maar of Israël zich daar iets aan gelegen laat is vooralsnog de vraag.
Experts
Related Content
