Morgen mogen 375 miljoen stemgerechtigden Europeanen naar de stembus voor de Europese parlementsverkiezingen. Volgens de Europese Commissie moeten Europeanen de komende tijd extra waakzaam zijn voor desinformatie, complottheorieën en nepnieuws. HCSS strategisch analist Laura Jasper is gespecialiseerd in desinformatie en cyberoorlog en licht de waarschuwing van de Europese Commissie toe, in NOS Met Het Oog Op Morgen.
Desinformatie tast een belangrijk aspect van de democratie aan, aldus Laura Jasper. “De democratie is gebaseerd op een vrije en eerlijke stemming, en die is weer gebaseerd op de veronderstelling dat burgers goed geïnformeerd zijn. Als de informatie niet meer te vertrouwen is, dan heb je eigenlijk geen vrije stem meer”, vult ze aan.
‘Als informatie niet meer te vertrouwen is, heb je geen vrije stem meer’
Vergeleken met vorige jaren is er een stijging van de hoeveelheid desinformatie, en er is veel variatie in het nepnieuws. Zo verschijnen er bijvoorbeeld nepnieuwssites met anti-EU of anti-Oekraïne verhalen en zijn er fysieke acties zoals in Frankrijk.
Doodskisten onder de Eiffeltoren
Afgelopen week was er opmerkelijk nieuws over vijf doodskisten die onder de Eiffeltoren in Parijs lagen. De kisten waren gehuld in de Franse vlag, met de tekst “Franse soldaten voor Oekraïne”. De actie wordt in verband gebracht met Rusland door de Franse inlichtingendiensten, maar het is moeilijk te zeggen wie precies achter de actie zaten.
Volgens Laura was het doel was om onvrede te zaaien en vertrouwen in democratische systemen aan te tasten. “Dit is een directe vorm van ondermijning. Ondermijning van de rechtsstaat, van vertrouwen, van de regering en van democratische instituties, zoals verkiezingen. Verkiezingen zijn enorm belangrijk voor een democratisch systeem en een gezonde samenleving.”
Campagnes om desinformatie te bestrijden
Laura vertelt dat de campagnes van de Europese Commissie per land verschillen, in ieder land zijn ze op andere onderwerpen gericht. Zo besteden ze in Duitsland aandacht aan vluchtelingen, in Frankrijk gaat de campagne over de Olympische Spelen en in Polen over de oorlog in Oekraïne.
Het is lastig te herleiden wie er achter de desinformatie zit, Laura noemt een metafoor over het opsporen van drugs in de havens van Europa. “Worden we beter in het opsporen ervan of is het in zulke grote hoeveelheid aanwezig dat we het beter oppikken?”
Daarnaast wordt het ook lastiger om feit van fictie te onderscheiden. Volgens Laura is het herkennen van desinformatie vooral belangrijk voor jongeren die voor het eerst naar de stembus gaan. Het opbouwen van een bepaalde weerbaarheid tegen desinformatie is cruciaal voor de gehele bevolking. “Als mensen leren opmerken wanneer ze misschien blootgesteld worden aan informatie die gemanipuleerd is, dan is dat bewustzijn al heel wat.”
Bron: NOS Met Het Oog Op Morgen, 4 juni 2024 / 5 juni 2024
Experts
Related Content
