Binnen zes tot acht weken moet de immigratie naar Europa drastisch zijn verminderd, vindt EU-voorzitter Rutte. Dat lijkt me wat te optimistisch. Hoewel de Middellandse Zeeroute minder aantrekkelijk is geworden sinds de EU schepen van mensensmokkelaars mag vernietigen, werken de meeste maatregelen niet.
Ik zet twijfels bij de afspraken met bijvoorbeeld Turkije, omdat wij in ruil voor drie miljard euro, dat land vragen om ons probleem op te lossen. De Turken moeten daarvoor bijvoorbeeld steun aan migranten verlenen en er voor zorgen dat zij werk en scholing krijgen. Migranten zullen zich niet laten leiden door een in hun ogen vaag perspectief op een beter leven in Turkije, maar eerder door een iets grotere zekerheid daarop in bijvoorbeeld Duitsland.
Omwille van die drie miljard euro zal Turkije zeker pogingen wagen om te verhinderen dat mensen de oversteek naar Griekenland wagen. Inmiddels heeft Amnesty International al zijn zorg uitgesproken over het feit dat groepen migranten worden opgepakt en ergens diep in het binnenland in detentiecentra bij de Syrische grens worden opgesloten.
Onvoldoende
Griekenland is inmiddels gedreigd met uitzetting uit Schengen als het niet méér doet. Door de hulp van EU-grensbewakers noodgedwongen te accepteren heeft de regering-Tsipras nog meer Griekse soevereiniteit moeten inleveren. Dat is de zoveelste prijs die hij voor niet meewerken betaalt.
Maar het zal allemaal onvoldoende zijn, zeker omdat bij effectief beleid de routes zich weer zullen verleggen.
Wat dan wel? De kern is dat het voor vluchtelingen zinloos wordt om de oversteek naar Europa te maken. De meest draconische maatregel is het opvoeren van patrouilles in de Griekse en Turkse wateren en de Middellandse Zee. En verder alle binnen de EU opgepakte illegale migranten onder te brengen buiten de EU, in ‘veilige havens’ in oorlogsgebieden als Libië en Syrië.
Maar dat stuit op weerstanden. Te inhumaan en te risicovol, omdat die gebieden eerst militair moeten worden bezet. Een lichte variant hierop is het plan-Samson om migranten terug te sturen naar Turkije in ruil voor een legale asielroute voor 150.000 tot 250.000 migranten per jaar. Maar ook dit biedt geen oplossing voor migranten die via andere routes Europa proberen te bereiken.
Economische behoeften
Daarom gaan we onherroepelijk naar een immigratiebeleid waar economische migranten op basis van economische behoeften van de lidstaten van de EU worden toegelaten. De rest gaat terug. Volgens Eurocommissaris Timmermans gaat het hier om 60 procent van alle asielzoekers. Dit vereist wel een nieuw immigratiebeleid.
Voorts schuiven we op in de richting van het voor een periode van bijvoorbeeld twee jaar geheel of gedeeltelijk opschorten van het Schengenverdrag. De grenscontroles worden dan aan de lidstaten overgelaten en er komen hekken. Populistische politici en een deel van de bevolking zullen staan te juichen. Maar hiermee komt ook een einde aan het vrije vervoer van personen dat zo belangrijk voor onze welvaart is. In ruil voor minder migranten geven we dus welvaart op. Het beetje economische groei dat voorspeld is, verdwijnt. En de werkloosheid loopt op.
Zouden populistische politici en stenengooiende schreeuwers die tegen azc’s zijn dat wel begrijpen?
Deze column is gepubliceerd in Trouw
Experts
Related Content
