Het belangrijkste argument tegen McCain is zijn leeftijd en gezondheid en het risico dat hij in crisistijd sterft. Dat is in deze tijd niet handig. Maar inhoudelijk maakt de uitkomst van de verkiezingen mij weinig uit.
De erfenis van Bush vereist puinruimen binnen smalle marges die door de uitkomst van de financiële crisis bepaald worden. Daardoor zullen Obama en McCain ongeveer dezelfde keuzes moeten maken.
Bush’ opvolger moet binnenlands aan de slag en het financiële stelsel drastisch hervormen. De schulden dreigen zo hoog op te lopen dat het belastinggeld grotendeels moet worden aangewend voor rente en aflossing. Als dat gebeurt drogen de overheidsuitgaven op en dreigt hyperinflatie. Het tegengaan van een Amerikaans bankroet is de eerste prioriteit voor de nieuwe president. Dat vereist crisismanagement, dus een sterkere rol voor de overheid. Of Democraten of Republikeinen dit willen of niet.
Om economisch enigszins te kunnen overleven zal de komende president staatsobligaties blijven uitschrijven die door landen als China, de Golfstaten en mogelijk Rusland worden gekocht. Maar waarom zouden die investeren in een land op de rand van faillissement? Dat doen ze alleen als ze politieke concessies kunnen afdwingen. In ruil voor geld, geen Amerikaans gezeur meer over Tibet en Taiwan. Mits China de financiële crisis zelf weet te overleven, biedt dit financiers een kans zich internationaal te profileren.
Door de crisis en deze politieke druk kunnen beide presidenten zich geen slepende buitenlandse avonturen meer veroorloven. Zij zullen hun troepen snel uit Irak en Afghanistan willen terugtrekken en een deal met Iran willen sluiten. De nieuwe president zal minder nadruk leggen dan voorheen op militaire macht. Dat is geen geste naar Europeanen die dol zijn op soft power. In tegendeel. Militaire macht is in Irak en Afghanistan een te duur en ineffectief instrument gebleken.
De nieuwe president zal meer nadruk leggen op de versterking van internationale instituties en het internationale recht. Ook dat vinden Europeanen mooi. Maar ook dit is geen handreiking aan Europa. Samenwerking, zeker met Europa, wordt voor Amerika bittere noodzaak om internationaal invloed te kunnen blijven uitoefenen. Of die trans-Atlantische samenwerking positief uitpakt hangt niet af van Obama of McCain, maar van leiders als Merkel, Brown, Sarkozy en Balkenende.
Als zij niet in staat zijn om Europa smoel te geven op het gebied van het buitenlands, veiligheids- en defensiebeleid en een eenduidig economisch beleid te voeren dan zal de nieuwe president concluderen dat Europa geen serieuze partner is en dat isolationisme misschien wel een betere strategie is.
Vandaar dat ik het bericht dat wordt overwogen om het EU-voorzitterschap van Frankrijk na 1 januari 2009 te verlengen belangrijker vind dan speculaties over de opvolging van Bush. Super-Sarko en Flash Gordon hebben de leiding genomen in het zoeken naar oplossingen voor de financiële crisis en handelen adequater dan de Amerikanen. De mogelijkheid dat de Britten tot de euro toetreden wordt zelfs groter. De financiële crisis en de kwestie Georgië hebben aangetoond hoe belangrijk Europees leiderschap is. Het kleine Tsjechië, de opvolger van Frankrijk als voorzitter van de EU, zou in beide crises niet met hetzelfde gezag als Frankrijk kunnen optreden. In Moskou is Tsjechië niet welkom door het akkoord over de plaatsing van onderdelen van een Amerikaans rakettenschild. En als kleine economie en geen lid van de eurozone is het economische beleid niet geloofwaardig.
Belangrijker dan de Amerikaanse presidentsverkiezingen is of het Franse mandaat wordt verlengd. Dat heeft voorlopig meer invloed op onze toekomst dan de uitverkiezing van Obama of McCain.
Trouw
Experts
Related Content
