Hoe het Griekse drama zich verder zal ontwikkelen is onvoorspelbaar. Gaat Griekenland failliet? Moet het de eurozone verlaten? En zal Griekenland mogelijk de EU en zelfs de NAVO verlaten? Geen idee. Wat ik wel weet, is dat een Grieks faillissement onvoorspelbare gevolgen zal hebben. Wat ik ook weet is dat achter de schermen een hard geopolitiek spel wordt gespeeld, waarbij de Oekraïnecrisis en het einde van South Stream mogelijk positieve gevolgen voor Griekenland hebben.
Ik heb al eerder geschreven dat de Europese Commissie door het toepassen van mededingingsrecht Gazprom dwong om de gaspijpleiding South Stream naar het zuiden van Europa te beëindigen. Dat was feitelijk een reactie op de annexatie van de Krim, hoewel sommige commentatoren zeggen dat die actie onvermijdelijk was, omdat volgens de EU het bezit en gebruik van leidingen niet mag. Daarbij moet worden gezegd dat Rusland de schuld van het cancelen van South Stream in de schoenen van Bulgarije schuift en zowel de EU als de Verenigde Staten nu Bulgarije helpen bij het verminderen van zijn afhankelijkheid van Russisch gas. Inmiddels is de Bulgaarse president omgeslagen van vriend tot criticaster van Poetin.
Gazprom heeft inmiddels besloten tot Turkish Stream, een pijpleiding die in Turkije uitkomt. Vervolgens moet het gas richting Europa gaan stromen. Hoe? Als het aan de Griekse regering ligt, via Griekenland. Met dank aan de Oekraïnecrisis en het einde van South Stream.
Inmiddels heeft de Griekse regering aangekondigd 2 miljard euro te willen investeren in een leiding van Turkije naar het zuiden van Europa. Dat levert per jaar honderden miljoenen euro’s aan doorvoerrechten en twintigduizend banen op. Op die manier kan Griekenland een van de belangrijkste doorvoer- en distributielanden worden. Een soort zuidelijke gasrotonde zeg maar.
Het past in het beeld van een Griekenland dat steeds meer naar Rusland lonkt. Op zich is dat logisch. Want wie van de EU nul op het rekest krijgt bij het kwijtschelden van schulden gaat zijn heil elders zoeken.
Veel heeft dat overigens nog niet opgeleverd, want enige soepelheid ten aanzien van de exportrestricties van groenten naar Rusland heeft Griekenland nog niet kunnen bereiken. Daarmee treffen de Russische tegensancties Griekenland hard.
Desondanks gaat het knietjevrijen tussen beide landen door. Onlangs maakte ik de voor mij onbekende Griekse minister van Defensie Panos Kammenos in Moskou mee, die als enige minister van een NAVO-land bij een bijeenkomst was uitgenodigd met bondgenoten van Rusland, zoals China, India, Saudi-Arabië en Iran. De minister hield een gloedvol betoog over de warme betrekkingen tussen die landen en de hechte verbondenheid die het resultaat was van de strijd tegen het Nazisme. Die strijd moest worden voortgezet, stelde hij. Wat hij daarmee precies bedoelde was onduidelijk.
Die hele discussie over de doorvoer van Russisch gas, het verlaten van euro, EU en mogelijk NAVO heeft aan het Griekse drama een geheel nieuwe wending gegeven. Als Griekenland zich afkeert van Europa en zich richt op Rusland en China, dat steeds ook grotere belangen in dat land krijgt, wordt de geopolitieke positie van Griekenland in rap tempo groter. Rusland kan via Griekenland doorgaan met de inzet van gasleveranties als instrument van politieke beïnvloeding in het zuiden van Europa; China kan het zelfde doen via de haven van Piraeus dat voor China de handelshub van Zuid-Europa moet worden. Zo bezien is de onderhandelingspositie van Griekenland sterker dan velen aannemen.
Deze column verscheen op Energiepodium.nl
Experts
Related Content
