De ontmoeting van president Poetin en Kim Jong-un in Vladivostok en de waarschuwingen van minister van buitenlandse zaken Lavrov dat de Amerikanen zich in Venezuela afzijdig moeten houden, onderstrepen de Russische wens een belangrijke rol op het wereldtoneel te willen spelen.
Dit past in het beeld dat de Russische top vorige week in Moskou van zichzelf neerzette. Tijdens de achtste editie van de Veiligheidsconferentie droegen leiders als Lavrov, defensieminister Sjojgoe, de chef van de generale staf Gerasimov en inlichtingenchef Naryshkin consequent hetzelfde verhaal uit: het Westen loopt op zijn laatste benen en slaat wild om zich heen om zijn positie te behouden. Voor het Westen zijn de internationale betrekkingen een arena geworden waarin gewonnen moet worden. Samenwerking maakt plaats voor militaire interventies, sancties en ultimatums. De regimes van Iran, Nicaragua, Cuba en nu dus ook van Venezuela moeten uit het zadel worden gewipt en binnen het westerse kamp worden getrokken.
Daarbij worden, volgens de Russische top, het internationale recht, de internationale instituties zoals de VN en natuurlijk wapenbeheersingsverdragen bij het grofvuil gezet. Bovendien hanteert het Westen dubbele standaarden: Trump erkent wel de Golanhoogte als onderdeel van Israël, maar straft Rusland voor de ‘rechtvaardige hereniging’ met de Krim. Hij beschuldigt Rusland van illegale praktijken in het oosten van Oekraïne, maar voert wel illegale acties in Syrië uit. Rusland zit daar legaal, want op uitnodiging van president Assad. Kortom, de westerse wereld sloopt de orde, zet de vrede op het spel, maakt andere landen onterechte verwijten en stuurt bewust aan op een mondiale catastrofe. Gelukkig bewaren landen als Rusland de vrede en eerbiedigen ze samenwerking, overleg, het internationale recht en de VN.
Slachtpartijen
Deze visie werd gedeeld door een meerderheid van de aanwezige vertegenwoordigers van ruim honderd landen. Hoezo, wordt Rusland door het Westen geïsoleerd? Tijdens de veiligheidsconferentie krijg je de stellige indruk dat het omgekeerde het geval is. Helaas bevat de Russische visie veel waarheid. Fundamenteel is dat het Westen zijn eigen gelijk op grond van morele argumenten rechtvaardigt. Illegaal in Syrië? Zeker, maar de slachtpartijen van Assad rechtvaardigden dit. Maar moreel gelijk, en militaire en economische macht zijn twee zijden van dezelfde medaille. Wie de sterkste is, kan zijn morele gelijk afdwingen. Wie zwakker wordt, kan dat niet meer. Precies dat is nu aan de orde.
Het probleem is dat opkomende machten als Rusland niet veel anders zijn dan het Westen. Rusland annexeerde de Krim en maakte van Abchazië, Transnistrië, Zuid-Ossetië, in zekere zin Wit-Rusland en mogelijk nu ook Syrië vazalstaten die in naam onafhankelijk zijn. Rusland bouwt wapensystemen waarmee de belangrijke levensaders over zee kunnen worden geblokkeerd en bemoeit zich met verkiezingen, zoals die in Amerika. Het Mueller-rapport was daar duidelijk over.
Het grote verschil tussen het Westen en opkomende landen met grootmachtsaspiraties als Rusland is het politieke systeem. Dit is een autocratie. Individuele vrijheden, mensenrechten en democratie komen daar op het tweede plan. Doe mij dan toch maar het Westen. Maar dan wel een minder moralistisch Westen dat dubbele standaarden vaarwel zegt, niet over zich laat lopen en toch de internationale rechtsorde versterkt.
Lees wekelijk de column van Rob de Wijk in Trouw.
Experts
Related Content
