In Soedan is sinds dit weekend een hevige machtsstrijd gaande tussen het regeringsleger en een paramilitaire groep. Het Russische huurlingenleger van de Wagner-groep blijkt er ook iets mee te maken te hebben. Hoe zit dat, legt HCSS Rusland deskundige Helga Salemon uit bij EenVandaag.
Goudmijnen in Afrika
Nu blijkt dat de Wagner-groep ook wat te maken heeft met de situatie in Soedan, alleen niet op de manier die je misschien zou denken. De huurlingen vechten zelf niet mee, maar de groep heeft wel belangen bij het conflict. RPF-generaal Dagalo bezit namelijk een goudmijn in de regio Darfur, waarvan een deel van de opbrengsten naar Wagner gaat.
“In 2017 en 2018 was toenmalig Soedanees president Omar al-Bashir op bezoek in Rusland”, vertelt Ruslandkenner Helga Salemon van het Haags Centrum voor Strategische Studies (HCSS). “Daar hebben ze afspraken gemaakt over een militaire samenwerking. Hij was nog niet weg, en toen hebben de militairen naar de macht gegrepen.”
Bondgenoten van Rusland
“De Wagner-groep had toen al belangen in de goudmijnen in Afrika, waaronder in Soedan”, legt Salemon uit. “Dat was deels afgesproken met Bashir, maar ook deels met het leger. Toen de president opzij werd gezet, gingen de Wagner-groep en hun leider Jevgeni Prigozjin gewoon verder met die Dagalo.”
Zo probeerde Rusland – en dat doet het land nog steeds – invloed te krijgen in Afrika. “Ze steunen doorgaans de dictator om zo de Russische invloedssfeer te vergroten, zodat die landen niet democratisch worden”, zegt de expert. “Rusland heeft namelijk grote behoefte aan bondgenoten.”
Wagner heeft veel belangen
Zo heeft de Wagner-groep belangen in de mijnbouw in Afrika, maar ook in gas, olie en landbouw. “En Prigozjin is officieel de eigenaar van het alles”, zegt Salemon. “Want in ruil voor zijn diensten mag hij daar de boel uitbuiten.”
En alles wat Prigozjin doet, doet hij indirect voor het Kremlin, weet de Ruslandkenner. “Die banden tussen Wagner en het Kremlin zijn natuurlijk ruim bewezen. Het Kremlin bemoeit zich hier ook echt wel mee, wat ze doen met de export van het goud bijvoorbeeld. En welke landen ze kiezen om zich mee te bemoeien.”
Gebaat bij instabiliteit
En aan dat goud heeft Rusland in de oorlog tegen Oekraïne zeker wat, legt Salemon uit: “Geld is natuurlijk belangrijk voor de oorlog.” Maar we moeten Soedan en Oekraïne volgens haar wel echt als twee aparte dingen voor de Wagner-groep zien. “Wagner is al veel langer aanwezig in Afrika.”
“Het heeft veel aan corrupte dictators die aan de macht blijven zodat het volk geen zeggenschap krijgt en er geen democratische staat kan komen. Rusland is echt gebaat bij instabiliteit. Anders is er niks meer te halen”, zegt de expert.
Al sinds de Koude Oorlog
De aanwezigheid van Rusland op het Afrikaanse continent is ook zeker niets van de afgelopen jaren, benadrukt ze. “Tijdens de Koude Oorlog was het natuurlijk zo dat de Verenigde Staten als de verdediger van het democratische stelsel, en de Sovjet-Unie als verdediger van het communistische stelsel, dat overal in de wereld uitvochten.”
Zo ook in Afrika. “Nu is het natuurlijk een hele andere situatie, maar het is nog steeds een strijd tussen het democratische en het autocratische model”, zegt Salemon.
‘Als ze maar gered worden’
Rusland is daarmee ook populair op het continent. “In Burkina Faso worden er zelfs shirts verkocht met de afbeelding van Poetin”, weet Salemon. “En wat Rusland een kleine voorsprong geeft op de VS is dat de Sovjet-Unie zich in Afrika minder als kolonisator heeft gedragen dan het Westen.”
“Het maakt de mensen daar niet uit wie ze redt, als ze maar gered worden. Kijk naar Soedan, er is daar voortdurend burgeroorlog”, voegt ze toe. “Rusland wordt gezien als redder. Ze begrijpen niet dat het niet uitmaakt wie ze redt, dat het die landen er alleen maar om gaat dat die er zelf beter van worden.”
Experts
Related Content
