Na revoluties zijn de verwachtingen torenhoog, maar vaak volgt snel de teleurstelling. De vreugde was groot toen de Egyptische president Moebarak werd verdreven. Daarna kwam Morsi, maar die moest het veld ruimen omdat hij zijn Moslimbroederschap bevoordeelde. En deze week stapte de interim-regering van premier Hazem al-Beblawi op. De regering bleek onmachtig de economie op gang te brengen. Dat is logisch. Omwentelingen breken bestaande structuren af en maken het moeilijk om grip op een land te krijgen.
Toch is het te hopen dat Egypte een voorbeeld wordt voor Oekraïne. Het politieke geweld is er de afgelopen jaren, voor een land in revolutie en in vergelijking met Libië en Syrië, nog redelijk binnen de perken gebleven. De verklaring is dat het land niet gespleten is, en politie en leger een afspiegeling van het volk zijn.
Dat is niet het geval in Oekraïne. Hier is de overwinning van de ene groep, de nederlaag voor de andere groep. In Nederland wordt de strijd in Oekraïne vooral in praatprogramma’s op televisie gemakzuchtig ‘geframed’ als een opstand van het naar democratie snakkende volk tegen een brute, autocratische leider. Dus worden de protesteerders op de Maidan gesteund, terwijl wordt vergeten dat het hele zuiden en oosten van Oekraïne pro-Russisch is en een nederlaag niet over zijn kant kan laten gaan.
De overwinning van de pro-Europese Oekraïners uit het westen kan de kiem leggen voor afscheiding en burgeroorlog als geen rekening wordt gehouden met de gerechtvaardigde verlangens en vooral de angsten van de pro-Russische Oekraïners.
Het proces van ontbinding is nu al zichtbaar. De pro-Russische Krim is de enige regio van het land die buiten het politieke geweld is gebleven. Sommige etnische Russen in die regio zijn bezig milities te vormen om hun belangen te kunnen verdedigen. Op 20 februari suggereerde de voorzitter van het parlement van de Krim het schiereiland te laten afscheiden.
Dat kan ongetwijfeld op instemming en mogelijk actieve steun rekenen van de Russische president Poetin. Want Poetin vreest voor het voortbestaan van de basis voor zijn Zwarte Zeevloot. Daarmee kan de Krim zich ontwikkelen tot de spreekwoordelijke lont in het kruitvat.
Een echte oplossing voor Oekraïne is er niet. De hooggespannen verwachtingen van de pro-Europese bewoners van het land kunnen domweg niet worden waargemaakt. Ze eisen een hogere levensstandaard, minder corruptie en meer democratie. En wel op korte termijn.
Maar de EU en het IMF eisen in ruil voor steun economische hervormingen, hogere belastingen en een einde aan de gassubsidies. Zo’n beleid tast de levenstandaard juist aan.
Voorts duurt het jaren om de structuren van een nieuwe economie op te bouwen en is het ondenkbaar dat obstakels waaronder de enorme corruptie op korte termijn worden opgeruimd. Ook is het waarschijnlijk dat de overwinnaars ‘democratie’ interpreteren als een systeem waarin zij de verliezers hun wil kunnen opleggen.
Bovendien zullen politici de tegenstellingen binnen Oekraïne willen uitbuiten om kiezers aan hun kant te krijgen.
Het enige lichtpunt is dat het parlement nog functioneert. Daardoor is een toekomst van politieke instabiliteit zonder geweld op straat toch nog een plausibel scenario.
Experts
Related Content
