Het Westen moet Oekraïne beter in staat stellen zichzelf te bedruipen met wapens en munitie. Dat zegt Peter Wijninga, defensiespecialist van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies, in de BNR podcast De Strateeg. ‘Poetin is een roofdier: hij drijft de kudde uiteen en gaat voor het zwakste dier. Dus alleen als je geloofwaardig sterk blijft, met een afschrikking waar hij respect voor heeft, weet hij dat hij zo’n gevoelige tik op de vinger krijgt dat hij voorlopig niets meer kan.’
Alleen als Oekraïne over voldoende F-16’s en langeafstandsraketten kan beschikken, is het in staat om de inspanningen aan het front vol te houden , waarschuwt Wijninga. Daarnaast is westerse steun voor langeafstandsraketten en vliegvelden noodzakelijk. Van een patstelling in Oekraïne is op dit moment zeker geen sprake. Het lijkt erop dat beide strijdende partijen niet in staat zijn om een echte doorbraak ‘op de grond’ te forceren – maar dat streven ze waarschijnlijk ook niet na.
Het belangrijkste lijkt voor beide partijen om in deze positional warfare de posities te consolideren en vast te houden wat men heeft. En als je voldoende mensen en middelen hebt, kun je dat nog zeker een jaar volhouden, zegt Wijninga. ‘Deze oorlog zal niet binnen een jaar voorbij zijn.’ De Russen hebben het initiatief moeten prijsgeven dat ze aanvankelijk toch wel in handen hadden, zegt hij. ‘Dat is ze het afgelopen jaar eigenlijk wel ontnomen, door een uitstekende Oekraïense verdediging én een aandringen via een offensief.’
Consolidatiejaar voor Oekraïne
Ook Frans Osinga, hoogleraar oorlogsstudies aan de Universiteit Leiden, voorziet een consolidatiejaar voor Oekraïne. Het land hoopt in die periode de beperkte Russische opmars tegen te houden en tijd te winnen voor het op gang brengen van de mobilisatie. ‘Oekraïne hoopt dat westers materieel die kant op komt en dat het zijn eigen productiecapaciteit kan opvoeren. Oekraïne is overgegaan op een artillerieoorlog. Dat stokte alleen de afgelopen drie maanden doordat de voorraden artilleriemunitie heel snel meeliepen.’
Het is ook niet gezegd dat Rusland het initiatief definitief uit handen heeft gegeven, zegt Wijninga. Het land probeert met massaliteit probeert effect te sorteren. ‘Dat doen ze op de grond, bijvoorbeeld in Avdiivka, met enorme menselijke golven die zich te pletter lopen in de hoop de Oekraïense verdediging te verzadigen. Zodanig dat de munitie opraakt en het verstandiger is om zich terug te trekken naar een beter verdedigbare positie. Dat is de terreinwinst die de Russen boeken, met enorme aantallen slachtoffers.’
Angel eruit krijgen
Voor een succesvol vervolg van de Oekraïense artillerieoorlog heeft het land dringend meer F-16’s en langeafstandsraketten nodig, om én boven het front een luchtoverwicht te creëren én ver achter het front de angel eruit te kunnen halen. In dat kader is het niet gunstig dat er oorlogsmoeheid lijkt op te treden in de VS én Europa. Maar dat is een vertekend beeld, zegt Osinga. ‘De Finse, Baltische en Poolse premiers en ministers van Buitenlandse Zaken en ook drie kwart van ons eigen parlement zegt: steun aan Oekraïne moet doorgaan.’
Dat de Amerikaanse steun afkalft is zeker waar. Daar wordt een pakket van 60 miljard dollar aan Oekraïense steun door de Republikeinen geblokkeerd, uit binnenlands-politieke overwegingen, zegt Osinga. ‘De Republikeinen hebben afgelopen week nog keihard gezegd: wat Biden ook doet, omdat het van de Democraten komt, zullen wij tegenstemmen. Dus we moeten daar iets genuanceerder naar kijken, maar het is wel een groot probleem voor Oekraïne.’
Russen kunnen weer overhand krijgen
Als er onvoldoende artilleriegranaten naar Oekraïne worden aangevoerd, dreigen de Russen weer de overhand te krijgen, waarschuwt Wijninga. ‘En dat is een groot risico. Daarom is het heel belangrijk dat Oekraïne een eigen productiecapaciteit opbouwt. Daar wordt heftig in geïnvesteerd; de Duitsers zetten een tankfabriek op, de Amerikanen investeren op het gebied van artilleriegranaten en onder meer Turkije is betrokken bij het opzetten van dronefabrieken.’
Bron: BNR Nieuwsradio, 21 januari 2024
Over deze podcast
De Strateeg is een podcast van BNR in samenwerking met het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Abonneer je via bnr.nl/destrateeg om geen enkele aflevering te missen.
Host: Paul van Liempt
Redactie: Michaël Roele
Experts
Related Content
