HCSS
  • Home
  • Research
    • Research
      • All Publications
    • Trending Topics
      • China in a Changing World Order
      • Climate & Security
      • Cyber Policy and Resilience
      • Energy & Raw Materials
      • Europe in the Indo-Pacific Hub
      • Hybrid Threats
      • Initiative on the Future of Transatlantic Relations
      • RuBase: Knowledge base on Russia
      • PROGRESS / Strategic Monitor
      • Strategic Stability: Deterrence and Arms Control
    • All Research Topics
      • Defence and International Security
      • Global Power Shifts
      • Governance and International Organization
      • National Security Strategy
      • Technology & Innovation
      • Strategic Monitor
      • Cyber Policy and Resilience
      • The Climate Security Nexus
      • Critical Materials, Minerals and Metals
      • Natural Resources and Food Security
      • Sustainability and the Energy Transition
      • Terrorism Piracy & Crime
      • International Trade and Competition
    • Special Projects
      • Crowds & Machines
      • Energy Storage in Transition
      • Influencing Human Behaviour
      • The Future of European Strategy
      • Global Commission on the Stability of Cyberspace (GCSC)
      • IMCCS
      • Robotic and Autonomous Systems
      • The New Space Era
      • Water, Peace & Security (WPS)
  • News
    • BNR | De Strateeg
    • Columns
    • Events
    • HCSS Digest
    • Podcasts
  • HCSS Datalab
    • Climate Security Risk Monitor
    • Cyber Arms Watch
    • Dutch Foreign Relations Index
  • Services
    • Strategic Capability gaming
    • Studio HCSS
    • Indo-Dutch Cyber Security School
  • About Us
    • Experts
    • Contact
    • Subscribe to our Newsletter
    • Press & Media Inquiries
    • Jobs & Internships
    • Partners & Clients
    • Global Futures Foundation
  • Search
  • Menu Menu

News

Column: We zijn voor vrijwel alle grondstoffen afhankelijk van schenders van mensenrechten

November 11, 2022
Column Trouw Rob de Wijk

De lidstaten van de Europese Unie hebben zichzelf in een lastige positie gemanoeuvreerd. De reden is een gebrek aan strategisch denken. Door de verkiezing van Donald Trump tot Amerikaanse president en door de coronacrisis ontstond een paar jaar terug eindelijk het besef dat wij Europeanen er uiteindelijk alleen voor staan en dat we onafhankelijker van de rest van de wereld moeten worden.

Van mondkapjes tot batterijen, van halfgeleiders tot zonnepanelen, we moeten het allemaal zelf kunnen produceren. Het idee dat we strategische autonomie moeten nastreven, was een goede stap in die richting. Probleempje: we hebben zelf geen grondstoffen. En politici worstelen met de nieuwe realiteit en blijven hangen in oude opvattingen.

Als we geen gas meer uit Rusland willen importeren, dan moet er vloeibaar gas uit het Midden-Oosten komen. Maar Qatar, een van de belangrijkste producenten daarvan, offerde bouwvakkers op voor de bouw van stadions voor het WK-voetbal. Met zo’n land moet geen zaken worden gedaan, riep de Tweede Kamer in koor. Maar hoe kom je dan aan gas?

Europa maakte zich chantabel

De discussie over Qatar is het gevolg van de ondoordachte manier waarop de EU de olie- en gastoevoer vanuit Rusland heeft afgeknepen. Europa maakte zich chantabel door die niet helemaal te willen stoppen. Die resterende invoer was nodig om Europa warm en draaiend te houden. Maar dit verschafte Poetin een kans om de energiecrisis te verergeren. Afgezien van gasschaarste dreigt nu ook een dieselcrisis.

Ook Duitsland, de grootste economie van Europa, kan er wat van. Bondskanselier Scholz heeft er ondanks felle protesten binnen zijn eigen regering en vanuit Brussel geen moeite mee om een deel van de haven van Hamburg aan China te verpatsen. Ook vond hij de verkoop van een chipsfabriek aan China geen probleem, maar economieminister Habeck ligt dwars.

Want Duitsland wordt te afhankelijk van China. Voor een staatskapitalistische dictatuur als China is economie politiek. De haven verschaft invloed en westerse technologie is nodig voor de eigen ontwikkeling.

Je zou denken dat Scholz iets had geleerd van Nordstream 1 en 2, die tot een veel te grote gasafhankelijkheid van Rusland hebben geleid. Of van de Kuka-affaire, waarmee China in 2016 cruciale Duitse technologie voor robotarmen wist te verwerven.

In één klap een economisch laagland

Het grootste probleem is echter zijn aarzeling om een afspraak met het Taiwanese TSMC te maken die ongeveer 90 procent van de meest geavanceerde halfgeleiders produceert. Die productiecapaciteit zal verloren gaan als China Taiwan inlijft. Dat zou het Westen zo hard raken, dat we in één klap een economisch laagland worden. Amerika heeft inmiddels maatregelen genomen. TSMC gaat daar een fabriek bouwen. Maar Duitsland vreest met zo’n deal de toorn van China.

Inmiddels is het dilemma voor de westerse wereld helder: we zijn voor vrijwel alle grondstoffen, energievoorziening, handel en industriële samenwerking grotendeels afhankelijk van autocratieën en schenders van mensenrechten. Zelfs voor de vergroening geldt dat.

Voor een principiële, ethische buitenlandse politiek is daarom steeds minder ruimte. De koopman wordt belangrijker dan de dominee. Eigenbelang staat voorop. Al was het maar omdat de opvolger van Biden Trump kan heten. Als dat gebeurt, zijn we onze belangrijkste bondgenoot weer kwijt. En dat in een tijd waarin westerse samenwerking harder nodig is dan ooit.

Rob de Wijk, 11 november 2022, Trouw

Rob de Wijk is hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug.

  • Share on Facebook
  • Share on Twitter
  • Share on WhatsApp
  • Share on LinkedIn
  • Share by Mail

Experts

Rob de Wijk

Related News

Related Content

  1. Column Trouw Rob de Wijk Column: Blijf uitleggen dat we economisch in oorlog zijn met Poetin
  2. Column Trouw Rob de Wijk Column: De oorlog tegen Oekraïne is in een extreem gevaarlijke fase beland
  3. Column Trouw Rob de Wijk Column: Autocraten verliezen het zicht op de werkelijkheid, zie Xi en Poetin

Office Address

  • The Hague Centre for Strategic Studies
  • Lange Voorhout 1
  • 2514 EA The Hague
  • The Netherlands

Contact Us

  • Telephone: +31(70) 318 48 40
  • E-mail: info@hcss.nl
  • IBAN NL10INGB0666328730
  • BIC INGBNL2A
  • VAT NL.8101.32.436.B01
  • Contact

Legal & Privacy

  • Disclaimer & Privacy
  • Terms & Conditions (NL) 
  • Terms & Conditions (ENG) 
  • Coordinated Vulnerability Disclosure

Follow us

© The Hague Centre for Strategic Studies
    4e Mars en Mercuriussymposium | Europese Veiligheid in de Nieuwe Wereldord...Podcast | Europa Draait Door: China’s machtsgreep in Europa
    Scroll to top

    GDPR Consent

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Privacy policy | Close
    Settings

    GDPR Consent Settings

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Website statistics collect anonymized information about how the site is used. This information is used to optimize the website and to ensure an optimal user experience.

    View details

    Functional cookies are used to ensure the website works properly and are neccessary to make the site function. These cookies do not collect any personal data.  

    View details
    Forget my settings Deleted!