Amerikaanse presidentsverkiezingen worden in ons land verslagen alsof het binnenlandse verkiezingen zijn. Deels is dat terecht. Want door Trump is het rechtse, nationaal-conservatieve populisme overal ter wereld versterkt. Dat is een stroming van mensen die boos zijn, niet willen erkennen dat regeren moeilijk is en meer geïnteresseerd zijn in complottheorieën dan in feiten.
Trumps aanhangers hebben weinig interesse in zijn belastingaangifte, zijn adoratie voor leiders als Poetin en zijn dedain voor de democratie. Voor hen is deze zelfverklaarde miljardair ‘iemand zoals wij’. Ze zijn alleen al tevreden met zijn geschop tegen de elite, de deep state en de nepnieuws producerende media.
Dat zijn belastinghervorming vooral de rijken bevoordeelt, doet er niet toe. Dat door het mis-managen van de coronacrisis de mooie Amerikaanse economische groeicijfers niets meer zeggen, ook niet. Obamacare ontmantelen? Maakt niet uit, ook al is toegankelijke zorg vooral bedoeld voor hen die massaal op Trump stemmen. Tot nu toe is die ontmanteling trouwens niet gelukt.
De muur die hij zou bouwen om migranten tegen te houden is nog steeds niet af. Van de belofte dat Mexico hiervoor zou gaan betalen is niets terechtgekomen. Wat er staat, is betaald door de Amerikaanse belastingbetaler. Er is niets terecht gekomen van de belofte om wegen en bruggen grondig aan te pakken. Die blijven lijken op die van een ontwikkelingsland.
Op handelsgebied is er ook weinig bereikt. De handelsoorlog met China heeft vooral verliezers opgeleverd. Vraag maar aan de Amerikaanse sojaboeren. Er is een nieuw handelsverdrag met Mexico en Canada, maar alleen experts snappen het verschil met het oude verdrag. Trump wilde een nieuw handelsverdrag met de EU, maar dat kreeg hij niet. Ook niet best voor zijn achterban.
De president maakte geen einde aan de ‘eindeloze oorlogen’ van zijn voorgangers. Het aantal militairen in Afghanistan en Irak is weliswaar verminderd, maar het Pentagon tempert verdere verwachtingen. Hoopvol is dat er onder Trump een vredesakkoord met de Taliban is gekomen. Helaas is dat historisch gezien geen garantie voor succes. Mooi is het akkoord met Bahrein, de Verenigde Arabische Emiraten en Soedan om de betrekkingen met Israël te normaliseren, maar zijn achterban weet dat vermoedelijk niet eens. Helaas brengt een overeenkomst met landen waarmee Israël niet in conflict is, een oplossing van het Palestijnse vraagstuk niet dichterbij. Dat is door Trumps besluit om de Amerikaanse ambassade naar Jeruzalem te verplaatsen juist verder weg dan ooit.
Voor de gemiddelde Nederlander zijn deze wapenfeiten, of juist het ontbreken daarvan, een ver-van-zijn-bedshow. Toch kan het vertrek van Trump gevolgen hebben voor onze nationale politiek. Als mijn stelling klopt dat hij nationaal conservatieve krachten elders in de wereld legitimiteit geeft, dan zal de verkiezing van Biden een overwinning zijn van de mainstream politiek die deze krachten juist onder controle wil houden.
Dat is slecht nieuws voor extreem-rechtse, gewelddadige groepen. Maar weer goed nieuws voor de democratie, de maatschappelijke stabiliteit en het fatsoen. Niet alleen in Amerika, maar ook in Nederland. Daardoor zal bij mij het vertrouwen in de mensheid weer wat toenemen.
Rob de Wijk is hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug.
Experts
Related Content
