HCSS
  • News
    • BNR | De Strateeg
    • Columns
    • Draghi Report Series
    • Events
    • Podcasts
  • Publications
    • Publications
      • All Publications
    • Defence & Security
      • Behavioural Influencing in the Military Domain
      • (Nuclear) Deterrence and Arms Control
      • Hybrid Threats
      • Rethinking Fire and Manoeuvre
      • Robotic and Autonomous Systems
      • Strategic Monitor Dutch Police
      • Transnational Organised Crime
    • Geopolitics & Geo-economics
      • China in a Changing World Order
      • Europe in a Changing World Order
      • Europe in the Indo-Pacific
      • Knowledge base on Russia (RuBase)
      • PROGRESS / Strategic Monitor
      • Transatlantic Relations
    • Climate, Energy, Materials & Food
      • Climate and Security
        • International Military Council on Climate and Security (IMCCS)
        • Water, Peace & Security (WPS)
      • Critical Minerals
      • Energy Security
        • Tank Storage in Transition
      • Food Security
    • Strategic Technologies
      • Cyber Policy & Resilience
        • Global Commission on the Stability of Cyberspace (GCSC)
      • Emerging Technologies
      • Global Commission on Responsible Artificial Intelligence in the Military Domain (GC REAIM)
      • Semiconductors
      • Space
  • Dashboards
    • Dashboards
      • All Dashboards
        • GINA
    • Defence & Security
      • DAMON | Disturbances and Aggression Monitor
      • GINA | Military
      • Nuclear Timeline
    • Geopolitics & Geo-economics
      • Dutch Foreign Relations Index
      • GINA | Diplomatic
      • GINA | Economic
      • GINA | Information
    • Climate, Energy, Materials & Food
      • Agrifood Monitor
      • CRM Dashboard
    • Strategic Technologies
      • Cyber Arms Watch
      • Cyber Comparator
      • Cyber Norms Observatory
      • Cyber Transparency
  • Services
    • HCSS Boardroom
    • HCSS Datalab
    • HCSS Socio-Political Instability Survey
    • Strategic Capability Gaming
    • Studio HCSS
    • Indo-Dutch Cyber Security School 2024
    • Southern Africa-Netherlands Cyber Security School 2025
  • NATO Summit
  • GC REAIM
    • GC REAIM | Members
    • GC REAIM | Conferences
    • GC REAIM | Partners, Sponsors, Supporters
  • About HCSS
    • Contact Us
    • Our People
    • Funding & Transparency
    • Partners & Clients
    • HCSS Newsletter
    • HCSS Internship Programme
    • Press & Media Inquiries
    • Working at HCSS
    • Global Futures Foundation
  • Click to open the search input field Click to open the search input field Search
  • Menu Menu

News

Column Energiepodium: Stoppen met gaswinning betekent nieuw buitenlands beleid

April 20, 2021

De discussie over gas is in Nederland verengd tot ‘Groningen’. Laat er geen misverstand over bestaan dat de Groningers niet te benijden zijn. Maar dit betekent niet dat de discussie over de onvermijdelijke geopolitieke gevolgen van het dichtdraaien van de gaskraan niet gevoerd mag worden. Gronings gas wordt gecompenseerd door Russisch gas en LNG uit onder meer de Verenigde Staten en Qatar. Dit betekent voor Nederland dat het afhankelijk wordt van leveranciers die met hun energieleveranties politieke druk op de regering kunnen uitoefenen.

Daarmee komt Nederland in dezelfde situatie terecht als Duitsland. De regering Merkel zit al lang klem tussen de harde economische noodzaak om uit Rusland gas te importeren en de gevoelde noodzaak om Rusland te straffen. De meest recente ruzie gaat over de moordaanslag op de Rus Navalny en het conflict dat met Moskou ontstond nadat deze oppositieleider in een Duits ziekenhuis werd opgenomen. Uiteindelijk leidde de affaire tot EU-sancties.

“Zonder gaspijpleiding Nord Stream 2 zou Duitsland in een energiecrisis verzeild raken”

Het belangrijkste drukmiddel richting Rusland is het staken van het werk aan de gaspijpleiding Nord Stream 2. Maar dit lijkt onmogelijk. Mede door het overhaaste besluit om alle kerncentrales af te stoten, zou Duitsland dan in een energiecrisis verzeild raken. Door te dreigen met keiharde sancties dwong President Trump in zijn nadagen bedrijven te staken met de aanleg van de pijpleiding. Zijn opvolger, Biden, wil niet zo ver gaan en stelt dat het project daarvoor te ver gevorderd is.

Afbouwen is één ding, er gas door vervoeren is iets anders. Het zou mij niet verbazen als daar de toekomstige discussie met de Amerikanen over zal gaan. Biden ligt immers op ramkoers met Poetin. Hij noemde zijn Russische collega ‘een moordenaar’ en legde sancties op als vergelding met de Russische inmenging in de Amerikaanse verkiezingen en grootschalige cyberaanvallen, zoals de SolarWinds-hacks. Ook wil Biden een signaal afgeven om Poetin te dwingen zijn troepenopbouw aan de grens met Oekraïne te stoppen. Overigens is het cynisch dat Nord Stream 2 mede het gevolg is van de aanhoudende problemen tussen Moskou en Kiev over de doorvoer van gas door dat land. Biden zegt te willen de-escaleren, maar voorlopig is het omgekeerde het geval. In zo’n situatie wordt het denkbaar dat Biden druk op de Unie en Duitsland zet, bijvoorbeeld om de pijpleiding niet in gebruik te nemen.

“Door het dichtdraaien van de gaskraan is het laatste restje onafhankelijkheid dat Nederland had verdwenen”

Een wezenlijk probleem voor de Europese Unie is dat de kwestie Nord Stream 2 laat zien dat landen vooral aan zichzelf denken. Dat is verklaarbaar omdat zonder energie de economie en de maatschappij stil komen te liggen. Nederland is daarvan ook een goed voorbeeld. Ondanks het neerhalen van de MH-17 heeft Nederland in het geheim met Rusland gesproken over de aanleg van Nord Stream 2 en de levering van gas. Dit verzwakt onze onafhankelijke positie en maakt Nederland tot speelbal van de grootmachten. Dit kan Rusland zijn die gas levert, of Amerika die ons daarvan wil weerhouden.

Voor Nederland zijn de consequenties ingrijpender dan voor Duitsland. Nederland is de afgelopen jaren namelijk verzwakt. Door de Brexit zijn wij onze belangrijkste bondgenoot binnen de EU kwijt. Door Trump hadden we niets meer aan Amerika in de NAVO. Ondanks dat Biden de schade wil repareren, zal dat niet makkelijk zijn omdat voor de Amerikanen China de grootste dreiging is. En daar speelt de NAVO geen rol.

Door het dichtdraaien van de Groningse gaskraan is het laatste restje onafhankelijkheid dat Nederland had verdwenen. Inmiddels is men er ook achter dat Nederland met wind- en zonne-energie en waterstofgas nooit onafhankelijk van het buitenland kan worden. Kortom, mede door de Groninger gascrisis moet het Nederlandse buitenlandbeleid opnieuw worden uitgevonden.

Dit artikel verscheen voor het eerst in Energie Podium en is geschreven door Rob de Wijk.

  • Share on Facebook
  • Share on X
  • Share on WhatsApp
  • Share on LinkedIn
  • Share by Mail

Experts

Rob de Wijk

Related News

Related Content

Column: In de strijd tegen China knoopt het Westen nauwe banden aan met de Indo-Pacific
Column: Met zijn dwarse instelling in de EU schiet Nederland zichzelf in de voet
Column Nieuwe Oogst: Poolse boeren schieten zich in de voet met actie tegen Oekraïne

Office Address

  • The Hague Centre for Strategic Studies
  • Lange Voorhout 1
  • 2514 EA The Hague
  • The Netherlands

Contact Us

  • Telephone: +31(70) 318 48 40
  • E-mail: info@hcss.nl
  • IBAN NL10INGB0666328730
  • BIC INGBNL2A
  • VAT NL.8101.32.436.B01
  • Contact

Legal & Privacy

  • Disclaimer & Privacy
  • Algemene Voorwaarden (NL) 
  • Terms & Conditions (ENG) 
  • Coordinated Vulnerability Disclosure
  • Ethical Standards
  • Manual for Responsible Use of AI

Follow us

© The Hague Centre for Strategic Studies
    Link to: Podcast: Blik op Olie en Gas met Jilles van den Beukel Link to: Podcast: Blik op Olie en Gas met Jilles van den Beukel Podcast: Blik op Olie en Gas met Jilles van den Beukel Link to: Militaire Courant | Column: China, China en nog eens China Link to: Militaire Courant | Column: China, China en nog eens China Militaire Courant | Column: China, China en nog eens China
    Scroll to top Scroll to top Scroll to top

    GDPR Consent

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Privacy policy | Close
    Settings

    GDPR Consent Settings

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Website statistics collect anonymized information about how the site is used. This information is used to optimize the website and to ensure an optimal user experience.

    View details

    Functional cookies are used to ensure the website works properly and are neccessary to make the site function. These cookies do not collect any personal data.  

    View details
    Forget my settings Deleted!