Iedere keer als ik de Verenigde Staten bezoek, verbaas ik mij erover dat je al slalommend de gaten in het wegdek moet ontwijken en moet hopen dat je niet door een brug zakt. Mogelijk komt hieraan een eind nu president Joe Bidens grote infrastructuurplan van ruim 1000 miljard dollar is goedgekeurd.
In één jaar nadat hij verkozen werd, heeft hij meer bereikt dan zijn slooplustige voorganger. Samen met de Britten blies hij de G7 nieuw leven in. Australië, India, Zuid-Korea en Zuid-Afrika mochten aanschuiven, waardoor hij aan zijn dam tegen het oprukkende China kon werken. Daarvoor had hij overigens al de Quad gereanimeerd; de anti-Chinese coalitie met Japan, India en Australië.
De banden met Europa worden aangehaald. Hij herstelde de relatie met de Navo en de EU. Tot opluchting van Brussel staakte hij Trumps handelsoorlogen. In juni werd een oplossing gevonden voor het handelsconflict over de staatsteun aan Airbus en Boeing. Eind oktober werd het handelsconflict over aluminium en staal opgeschort. Tijdens de recente G20-top in Rome ging Biden akkoord met de lang gekoesterde Europese wens van een mondiale winstbelasting voor multinationals.
De terugtrekking uit Afghanistan is een succes
Voor Biden is de terugtrekking uit Afghanistan een succes. Het is er rustig en het land verdwijnt van de voorpagina’s. Het Aukus-pact, de nucleaire onderzeebootdeal met Australië die tevens voorziet in anti-Chinese veiligheidssamenwerking op andere gebieden, is ook een succes.
China staat in het Amerikaanse beleid overduidelijk centraal. Dit plaatst de Europeanen in een lastige positie. Door zijn troepen uit Afghanistan terug te trekken, kan Biden geld, middelen en aandacht vrijmaken voor de strijd tegen China, maar dwong hij de Europese bondgenoten tot een chaotische aftocht.
Vicepresident Kamala Harris sprak deze week met de Franse president Emmanuel Macron om de verstoorde relatie te herstellen nadat haar baas op tactloze wijze een streep door de lucratieve Frans-Australische onderzeebootdeal had gezet.
Biden doet wat van een president van een tanende supermacht kan worden verwacht. Hij zoekt samenwerking met andere landen, maar die samenwerking moet dan wel het Amerikaanse belang dienen. Net als Trump wil Biden met alle middelen voorkomen dat China een nog grotere uitdager wordt. Aan dit doel wordt alles ondergeschikt gemaakt.
Veel Europese leiders denken dat verbale steun voldoende is
Als landen met Amerika in deze strijd tegen China mee willen doen, dan worden ze met open armen ontvangen. Zo niet, dan laat Biden ze aan de kant staan en worden ze voor hem irrelevant. Dit geldt ook voor Europa. Maar wat willen de Europeanen zelf?
Op economisch gebied zullen ze het anti-Chinese beleid van Biden grotendeels volgen. Op militair gebied ben ik daar niet zeker van. Waar ik wel zeker van ben, is dat veel Europese leiders denken dat onder Biden de trans-Atlantische betrekkingen zijn genormaliseerd en dat verbale steun voldoende is.
Maar daarmee schieten ze zichzelf in de voet. Want de kans is groot dat de Amerikaanse president de Europeanen links laat liggen als ze zich niet naar zijn agenda schikken.
Bidens beleid is daarom America First met andere middelen. Wil Europa zijn eigen keuzes kunnen maken, dan zal het op economisch en militair gebied autonoom moeten worden. Ik ben benieuwd of dit besef tot bijvoorbeeld de informatietafel is doorgedrongen.
Rob de Wijk is hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug.
Bron: Trouw.nl
Experts
Related Content
