De impact van de defensiedeal tussen de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Australië op de trans-Atlantische band kan desastreus uitpakken. Toch hoeven we niet verbaasd te zijn, want de deal past in de door Obama en Biden in 2011 ingezette draai van Europa naar Azië. Om een dam tegen China op te werpen, bouwt Biden coalities.
Afgelopen maart kondigden de Britten in hun integrated review aan dat ze zich met de Amerikanen op de Indo-Pacific gaan richten. Dat is een rol die bij de traditionele Britse grootsheid past. De G7-top van afgelopen juni in het VK ging een stap verder: Australië, India, Korea en Japan schoven aan. Deze landen minus Korea maken samen met de VS ook deel uit van de anti-Chinese coalitie, de ‘Quad’.
Schoffering van Frankrijk
Het afblazen van de onderzeebootorder werd door Frankrijk met ongeloof ontvangen, hoewel de Australische premier in juni zijn zorgen over het project met de Franse president besprak. Het project zou te duur worden en de technologie was verouderd. Ernstiger is de schoffering van Frankrijk, dat zichzelf als een belangrijke speler in de Indo-Pacific ziet. Logisch, want rond de Franse eilanden in die regio ligt 93 procent van de totale Franse exclusieve economische zone.
Frankrijk werd geschoffeerd omdat de Britten zich ergerden aan de wijze waarop zij de brexit erdoor jasten en de manier waarop zij, in Britse ogen, weigeren de vluchtelingenstroom over het Kanaal in te dammen. Bovendien zijn de Fransen, in tegenstelling tot de Australiërs en Amerikanen, geen lid van de ‘Five Eyes’; een uit de Tweede Wereldoorlog stammende afspraak om ultrageheime informatie te delen.
Sterker, de Britten vertrouwen de Fransen niet: door een hack bij DCNS, nu Naval Group zijn 22.000 documenten uitgelekt over de gevechtscapaciteiten van de Franse onderzeeboten.
Het vertrouwen tussen de drie belangrijkste Navo-landen is weg
De Amerikanen vertrouwen de Fransen niet omdat ze te vaak dwars zouden liggen in de Navo. Omdat de Fransen vinden dat Amerika en Australië hen een mes in de rug hebben gestoken, besloot het Élysée zijn ambassadeurs uit die landen terug te trekken. Het vertrouwen tussen de drie belangrijkste Navo-landen is weg. In Parijs wordt zelfs overwogen om uit de geïntegreerde militaire structuur van de Navo te stappen.
De ontstane situatie dwingt ons, continentale Europeanen, tot een diepgaande introspectie: gaan wij Amerika steunen in de Pacific, in ruil voor Amerikaanse steun bij de bescherming van Europa? Of worden de trans-Atlantische banden losser gemaakt en gaan wij onder Franse leiding werk maken van de Europese defensie?
De Britten kozen na de brexit voor de eerste koers. Voor het ‘continent’ lijkt er weinig anders op te zitten dan de tweede koers. De Europese krijgsmachten zijn zo uitgehold dat zij onmogelijk Europa kunnen beschermen, laat staan Amerika te steunen in Azië. Daarbij komt dat na het echec van Trump en de mislukte avonturen in Afghanistan, Irak en Syrië de animo in door Amerika geleide avonturen is verdampt.
Toch is het lang niet zeker dat het verdeelde en half-pacifistische Europa een dergelijke keuze zal maken. Daarom dreigt een derde scenario: de totale implosie van alle defensie-inspanningen waardoor Europa zelf de speelbal van de grootmachten wordt.
Rob de Wijk is hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug.
Bron: Trouw.nl
Experts
Related Content
