Terwijl in Nederland de politiek in de modus van beschuldigen bleef hangen, loodste president Biden aan de andere kant van de Atlantische Oceaan steunpakketten van duizenden miljarden dollars zonder noemenswaardige problemen door het Congres. Ik ben diep onder de indruk van Biden, maar constateer ook dat de Amerikaanse politiek na Trump wel erg saai is geworden. Voor politiek vuurwerk moet je in Nederland zijn, terwijl ook dit land nog volop in de coronacrisis zit en er economisch bovenop moet zien te komen.
Toegang tot het Witte Huis
Van Biden is bekend dat hij zijn tegenstanders inpakt. De eerste belangrijke vergadering met senatoren vond niet plaats met Democraten, maar met Republikeinen. Tegelijkertijd weet hij zijn Democratische Partij te disciplineren. Vooraf werd voorspeld dat de ‘socialistische’ senator Bernie Sanders op ramkoers met de president zou komen, omdat zijn programma niet links genoeg zou zijn. Andere radicale Democraten, zoals Elizabeth Warren en afgevaardigde Alexandria Ocasio-Cortez, en activistische Congresleden van het type-Pieter Omtzigt werden gesensibiliseerd. Zij worden aangemoedigd om kritisch te zijn en krijgen makkelijk toegang tot het Witte Huis, waardoor ze beter onder controle kunnen worden gehouden.
Het is nu alle hens aan dek
Sanders heeft dat niet nodig. Hij constateerde na een bezoek aan het Witte Huis dat Biden, net als zijn vroege voorganger Roosevelt, weet dat het land voor een buitengewone crisis staat, dat het alle hens aan dek is en dat het nu belangrijk is om samen te werken.
In Nederland zijn ze nog niet zo ver. Ik heb de afgelopen weken met stijgende verbazing en ongerustheid naar het politieke debat gekeken. Natuurlijk zijn er in de toeslagenaffaire vreselijke fouten gemaakt. Maar de rel die door het zinnetje ‘Positie Omtzigt, functie elders’ ontstond, had niets met macht en tegenmacht te maken, maar met inquisitie en de sloop van de democratie.
Relpolitiek van Wilders en Azarkan
PVV-leider Wilders en later Azarkan van Denk namen niet eens de moeite het democratische proces te doorlopen en kwamen direct met een motie van wantrouwen. Wilders wilde dat het opgestapte kabinet opstapte. Hij eiste met SP-leider Marijnissen op hoge toon nieuwe verkiezingen, terwijl er nog geen kabinet was geformeerd. Beiden konden hun verkiezingsnederlagen niet verkroppen en hoopten met relpolitiek een betere uitslag af te dwingen. Velen sloten Rutte uit, die net op persoonlijke titel zijn VVD verreweg de grootste had gemaakt. Ze eisten de transparantie die in hun eigen fracties ontbrak.
Rutte personifieerde een foute bestuurscultuur, waar bijna alle partijen in de Kamer zelf verantwoordelijk voor waren. Ze beschuldigden hem van leugens, terwijl hij zelf belastende ministerraadsnotulen openbaarde. En waarom zou er niet over Kamerleden mogen worden gesproken en zouden ‘lastpakken’ geen andere functie mogen krijgen? Alleen over de sulligste Kamerleden maakt een kabinet zich niet druk.
Denkt u echt dat Biden de lastigste leden van het Congres niet in het vizier heeft en geen strategie heeft om die te sensibiliseren of weg te werken? Natuurlijk wel, anders zou hij nooit zijn plannen erdoor kunnen krijgen. De Democratische partij moet eenheid uitstralen, net als de coalitie in Nederland en het daaraan gelieerde smaldeel in de Kamer. Dat levert weinig vuurwerk op, maar je kunt dan wel mooie dingen voor je land doen.
Joe Biden ‘sensibiliseert’ lastpakken net zo goed | Trouw
Rob de Wijk is hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug.