Tot het laatste moment geloofde ik niet dat Rusland Oekraïne zou binnenvallen. Want voor de bezetting van Oekraïne had Poetin volgens mij te weinig troepen en hij zou in een anti-Russisch moeras verzeild raken. Hij deed het toch, met dramatische gevolgen. Mijn glazen bol had het slechts half goed. Wat zegt die nu?
Voor een staakt-het-vuren lijkt het inmiddels te laat. Dat had kunnen gebeuren toen Rusland zich terugtrok uit het noorden, de strijd iets de-escaleerde en er optimistische geluiden achter de onderhandelingstafel klonken. Maar nu is er voor beide partijen geen weg meer terug.
Om iets van een succes te boeken trachten Poetins generaals de Oekraïense troepen in het zuidoosten te isoleren door vanuit Marioepol naar het noorden en vanuit Izjoem naar het zuiden op te rukken. De komende paar weken lijkt Rusland niet te kunnen doorpakken. Totdat 60.000 verse soldaten, artillerie en tanks in stelling zijn gebracht en generaal Dvornikov zijn gedecimeerde leger heeft gereorganiseerd, zullen de Russen zo lang mogelijk hun posities vasthouden en hooguit wat kleine terreinwinst boeken. Uiteindelijk barst de slag om de Donbas los. Dat kan een slachtpartij zonder weerga worden.
Rusland lijkt aan te sturen op een veldslag op open terrein
Geen wonder dat de regering in Kiev burgers heeft opgeroepen het gebied zo snel mogelijk te verlaten. Helaas hebben velen het met de dood moeten bekopen toen zij zich verzamelden op station Kramatorsk.
Rusland lijkt aan te sturen op een veldslag op open terrein. Die strijd kan doen denken aan het ergste van de Tweede Wereldoorlog. De slag van de Dnjepr in 1943 was een van de grootste veldslagen en leidde tot een nederlaag van Hitler. Nu is Rusland zelf de agressor en ik hoop dat Poetin hier eenzelfde smadelijke nederlaag lijdt als Hitler toen.
De Oekraïners zullen trachten vast te houden aan hun tot nu toe succesvolle tactiek met kleine, bewegelijke formaties die uitgerust zijn met Westerse antitank- en antivliegtuigwapens. Daarmee kunnen ze zich goed verdedigen, maar is het lastig om de Donbas of de Krim terug te veroveren. Door de aanvoer van nieuw materiaal hopen de Amerikanen dat toch mogelijk te maken.
Als ik Zelenski was, zou ik kiezen voor een partizanenstrijd
Helaas moeten we er rekening mee houden dat Rusland het oosten, inclusief de hele strook langs de zee van Azov, in handen krijgt. Dan heeft Poetin zijn landbrug en verliest Oekraïne de toegang tot belangrijke havens.
Stel dat dit gebeurt, is daarmee de oorlog voorbij? Niet als Oekraïne deze uitkomst niet aanvaardt, niet formeel afstand van de Donbas en de Krim doet, en een partizanenstrijd begint. Als ik Zelenski was, zou ik hiervoor kiezen. Daarmee creëert hij voor Poetin een onoverzichtelijk probleem waardoor de oorlog met andere middelen verder gaat. Oekraïne kan dan weliswaar niet winnen, maar ook niet verliezen. Rusland kan dan door het Westen permanent geïsoleerd worden. Zweden en Finland kunnen tamelijk risicoloos lid van de NAVO worden.
Het resultaat is een ‘bevroren conflict’; een patstelling zonder vredesakkoord en een sluimerende oorlog. Daarop heeft Rusland patent: Transnistrië, Nagorno-Karabach, Abchazië en Zuid-Ossetië. Het kan anders lopen als Oekraïne met steun van het Westen wint en de genoemde gebieden weet terug te veroveren. Niets is onmogelijk, maar dan moet er wel een wonder gebeuren.
