Globalisering is geen keuze, ook al laat de epidemie precies zien waar de zwakke plek zit, schrijft Rob de Wijk in zijn wekelijkse column voor Trouw. Behalve heel veel zieken heeft het nieuwe coronavirus ook de carnavalskraker ‘Voorkomen is beter dan Chinezen’ opgeleverd. Daardoor moest Radio 10 diep door het stof. Een ander gevolg is dat overal in het land Chinezen worden beschimpt. In een Wageningse flat die door veel Chinese studenten wordt bevolkt, werd een lift met poep besmeurd en voorzien van de tekst ‘sterf Chinezen’.
Corona was ook voor twitteraars een bron van inspiratie. Ene Rutger van den Noort, redacteur van het opiniërende magazine Opiniez, wist het zeker: “Het is januari. Traditioneel breekt er dan weer een ‘virus’ uit om de budgetten van de WHO te garanderen.” Opiniez meldt overigens geen stukken van complotdenkers te plaatsen.
Ik blijf mij verbazen. ‘De meeste mensen deugen’ van Rutger Bregman bevat een positieve boodschap. Maar het kost me veel moeite dat te geloven als ik voor de zoveelste keer met dit soort mafkezen word geconfronteerd.
Van een heel andere orde zijn de mensen die het virus aangrijpen om hun gelijk over een ander onderwerp te halen. Vooral politici is dat niet vreemd. De coronacrisis leidt het einde van de globalisering in, schrijven oud-PvdD-fractievoorzitter Marianne Thieme en Ewald Engelen in NRC Handelsblad. De reden? Door de intensivering van de vlees- en vee-industrie zullen ‘dit soort verstoringen’ endemisch worden. Een paar regels daarvoor schreven ze nog dat het virus veroorzaakt was door de ‘handel in vlees van dieren in het wild’. Hoezo ‘vee- en vleesindustrie’? Bovendien is de landbouw in China kleinschalig. Ruim 90 procent van de boeren ploetert op gemiddeld tweeënhalve hectare. Voor China is die kleinschaligheid juist een probleem.
Bedrijvigheid in China is flink gedaald
Is er dan helemaal niets aan de hand? Natuurlijk wel. Het coronavirus toont inderdaad de zwakke plek van de globalisering aan. De bedrijvigheid in Chinese havens is met 20 tot 50 procent gedaald. Het Duitse Daimler heeft fabrieken in China moeten sluiten en komt in de rode cijfers. Hyundai werd gedwongen de productie in Zuid-Korea te staken. In China sluiten Ikea en Starbucks vestigingen. Foxconn, de belangrijkste toeleverancier van Apple, is zwaar getroffen. En zelfs kleine ondernemingen in ons land krijgen geen bevoorrading meer.
De Chinese groei loopt mogelijk met minimaal een tot twee procent terug. Als inschattingen zoals die van econoom Diana Choyleva van Enodo Economics kloppen en de economie van China is in 2019 niet met 6 maar met 3,7 procent is gegroeid, dan is zelfs een recessie denkbaar. Dit raakt ook de rest van de wereld.
Moeten we dan maar ophouden met die globalisering? Door 5G en de nieuwe datarevolutie wordt die alleen maar versterkt. Bovendien fabriceert een land als Nederland bijna niets zelf en we eindigen als Noord-Korea als we de globalisering afwijzen. Dus gaan we zo snel mogelijk over tot de orde van de dag als de crisis voorbij is. Simpelweg omdat globalisering geen keuze is.
Het enige resultaat van de coronacrisis is dat bedrijven zullen overwegen hun vestigingen over nog meer landen te spreiden. Blijkens een recente PWC-enquête onder top-CEO’s overweegt 63 procent al vestigingen uit China weg te halen. Maar dit heeft meer te maken met economische redenen en risicospreiding dan met het coronavirus.
Rob de Wijk is hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Voor Trouw schrijft elke week een column over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug.
