Dat de coronacrisis een aanjager is voor grote veranderingen, kan niet meer worden ontkend. De crisis duwde ons met de neus op de feiten: voor onze economische ontwikkeling zijn we te afhankelijk geworden van andere landen.
Door die kwetsbaarheid worden we de speelbal van grootmachten als China en wordt uiteindelijk onze manier van leven bedreigd. Met ‘ons’ doel ik niet alleen op Nederland, maar op de hele Europese Unie. Want de afzonderlijke lidstaten zijn te klein om het probleem op te lossen.
Om hierin verandering te brengen, zijn door de Europese Unie veertien cruciale industriële ecosystemen bepaald, variërend van toerisme tot gezondheid en van elektronica tot natuurlijk agrifood. Deze strategische sectoren worden het speerpunt van innovatie, concurrentiekracht en vergroening. Door de coronacrisis heeft het Duitse voorzitterschap agrifood verder op de kaart gezet. De crisis liet zien dat handelsstromen kunnen worden onderbroken en dat het vrije vervoer van mensen en goederen door Europa niet vanzelfsprekendheid is.
Tegelijkertijd wordt de regelgeving steeds complexer. De Green Deal en boer-tot-bordstrategie van de Europese Commissie zullen ingrijpende gevolgen hebben. Dat geldt ook voor nieuwe wetgeving, die in Nederland weinig aandacht kreeg. Onlangs heeft het Europees Parlement met revolutionaire wetgeving ingestemd die bedrijven verplicht de oorsprong na te gaan van grondstoffen en producten. Die moeten een ‘goede’ herkomst hebben.
Fout is als er kinderarbeid aan te pas is gekomen en de winning of de productie onherstelbare milieuschade hebben veroorzaakt. Deze wetgeving moet ook gaan gelden voor bijvoorbeeld Amerikaanse of Chinese bedrijven die toegang willen krijgen tot de interne markt. Dat zorgt ervoor dat de wetgeving een mondiale impact gaat krijgen.
Waar moeten we aan denken? In de periode 2004-2017 zijn bosgebieden ter grootte van tien keer Nederland verloren gegaan om ruimte voor de landbouw te maken. De productie van soja is een grote boosdoener. Binnen de Europese Unie is Nederland daarvan de grootste importeur en dus disproportioneel medeverantwoordelijk voor ontbossing. Bovendien investeert Nederland relatief veel in de veeteelt in Zuid-Amerika.
Oplossingen zijn er zeker. Volgens het Wereld Natuur Fonds moet braakliggende grond in Brazilië worden ingezet voor de landbouw. Als dat gebeurt, zal er tot 2030 geen boom meer hoeven worden gekapt. Bedrijven worden door de nieuwe wetgeving gedwongen dit soort initiatieven direct of indirect te steunen. Dat hier een kans ligt voor Nederland met zijn enorme kennis en innovatievermogen lijkt mij duidelijk.
Dit artikel door Rob de Wijk verscheen voor het eerst in Nieuwe Oogst.
Experts
Related Content
