De Europese Unie gaat de sancties tegen Rusland aanscherpen. Maar we zijn op een punt gekomen dat de schade voor onszelf groter wordt dan die voor Rusland nu de mondiale bevoorradingsketens, voedsel-, grondstoffen- en energievoorziening worden getroffen en de inflatie verder oploopt.
Ook is de effectiviteit van de sancties twijfelachtig. Veertig landen doen eraan mee; ruim 150 niet. Rusland onderhandelt inmiddels met China en India over goedkope deals waardoor een deel van de sancties kan worden omzeild. Bovendien blijken sancties zelden of nooit het gedrag van autocraten te veranderen. Ook al sloopt Amerika de roebel en forceert Washington een Russische schuldencrisis.
In de VS klinken zorgen over de snelheid waarmee de eigen wapenvoorraden opraken. Zo leverden de Amerikanen 4600 Javelin-antitankraketten aan Oekraïne, de helft van het arsenaal. Ook is de voorraad Stinger-luchtdoelraketten niet oneindig. In het Congres wordt aangedrongen op versnelde productie, maar dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Voordat die op stoom is, is de oorlog vermoedelijk voorbij.
Canada heeft inmiddels weinig meer in de aanbieding en koopt wapens in het buitenland om die vervolgens naar Oekraïne te verschepen. Oost-Europese Navo-landen zouden misschien bereid zijn om oude Sovjet-S300 luchtdoelraketten te leveren, maar willen dan direct nieuwe Amerikaanse Patriotsystemen krijgen. Datzelfde geldt voor Poolse MiG-gevechtsvliegtuigen. Die moeten direct vervangen worden door Amerikaanse F16’s. Die eisen zijn volkomen gerechtvaardigd.
Ernstige dilemma’s
Want zo langzamerhand dienen zich ernstige dilemma’s aan. Wapenleveranties hollen de Navo-krijgsmachten uit, terwijl de kans op een grote oorlog met Rusland niet afneemt. Immers, Rusland moet wel reageren op de levering van grote systemen zoals Australische Bushmasters, Poolse en Tsjechische tanks, pantservoertuigen en mogelijk Slowaakse S300’s. Geen wonder dat de Russische generale staf al heeft gezegd dat dit soort transporten legitieme doelwitten zijn. Wie gaat die transporten dan beschermen? De Navo?
Bij een escalatierisico is het verstandig zelf voldoende achter de hand te houden. Dat geldt zeker voor systemen die nodig zijn om Russische raketten en vliegtuigen tegen te houden. Ik vrees voor aanvallen door de lucht, niet voor een Russisch grondoffensief.
Militaire verzwakking telt op bij de constatering dat nieuwe harde sancties een grote economische impact zullen krijgen. Kortom, deze oorlog raakt het Westen steeds harder. Geopolitiek is dat geen aantrekkelijk vooruitzicht. Want dit vermindert de kans om het mondiale machtsspel effectief te spelen. Als ik de Chinese leider Xi zou zijn, dan liet ik het Westen lekker zijn gang gaan. Ik zou niet ingaan op de Amerikaanse eis om Rusland onder druk te zetten om met de oorlog te stoppen. Ik zou pas in actie komen als alle partijen de handdoek in de ring gooien.
Tot slot heeft het er alle schijn van dat Kiev en Washington geen staakt-het-vuren willen. Dé gedachte lijkt: nog even militair en economisch doorpersen en Zelenski wint. Want de Russische verliezen zijn groot: 40.000 doden en gewonden. Ik gun Zelenski de overwinning, maar ik vraag mij af of we ons voldoende realiseren welke prijs in termen van mensenlevens, escalatierisico, militaire verzwakking en economische schade hiervoor moet worden betaald. Misschien lukt het, maar dat zou dan wel de eerste keer in decennia zijn.
Bron: Trouw