HCSS
  • Home
  • Research
    • Research
      • All Publications
    • Trending Topics
      • China in a Changing World Order
      • Climate & Security
      • Cyber Policy and Resilience
      • Energy & Raw Materials
      • Europe in the Indo-Pacific Hub
      • Hybrid Threats
      • Initiative on the Future of Transatlantic Relations
      • RuBase: Knowledge base on Russia
      • PROGRESS / Strategic Monitor
      • Strategic Stability: Deterrence and Arms Control
    • All Research Topics
      • Defence and International Security
      • Global Power Shifts
      • Governance and International Organization
      • National Security Strategy
      • Technology & Innovation
      • Strategic Monitor
      • Cyber Policy and Resilience
      • The Climate Security Nexus
      • Critical Materials, Minerals and Metals
      • Natural Resources and Food Security
      • Sustainability and the Energy Transition
      • Terrorism Piracy & Crime
      • International Trade and Competition
    • Special Projects
      • Crowds & Machines
      • Energy Storage in Transition
      • Influencing Human Behaviour
      • The Future of European Strategy
      • Global Commission on the Stability of Cyberspace (GCSC)
      • IMCCS
      • Robotic and Autonomous Systems
      • The New Space Era
      • Water, Peace & Security (WPS)
  • News
    • BNR | De Strateeg
    • Columns
    • Events
    • HCSS Digest
    • Podcasts
  • HCSS Datalab
    • Climate Security Risk Monitor
    • Cyber Arms Watch
    • Dutch Foreign Relations Index
  • Services
    • Strategic Capability gaming
    • Studio HCSS
    • Indo-Dutch Cyber Security School
  • About Us
    • Experts
    • Contact
    • Subscribe to our Newsletter
    • Press & Media Inquiries
    • Jobs & Internships
    • Partners & Clients
    • Global Futures Foundation
  • Search
  • Menu Menu

News

Column: Biden ondermijnt de concurrentiepositie van Europa, zijn belangrijkste bondgenoot

December 2, 2022
Column Trouw Rob de Wijk

De rijke Westerse landen kondigen maandag een maximumprijs voor Russische olie af en de Europese Unie zal de aanvoer van Russische olie over zee boycotten. Wie het hardst wordt geraakt is de vraag. Poetin kan de Droezjba-pijpleiding blokkeren, waardoor Hongarije wordt getroffen en zich verder zal afkeren van het Europese sanctiebeleid. Hij kan, al is het maar tijdelijk, alle exporten over zee stopzetten waardoor de olieprijzen wereldwijd zullen exploderen. Inmiddels heeft VS-president Biden aangekondigd de sancties tegen Venezuela te verzachten, zodat dat land meer olie kan exporteren. Maar dit biedt op korte termijn geen soelaas.

Het is dus bijna ondenkbaar dat de nieuwe maatregelen ons niet hard gaan raken, zeker als we over een aantal maanden door de olie- en gasvoorraden heen raken en er te weinig diesel meer kan worden geproduceerd.

Trumpiaans beleid

De situatie wordt verergerd door de Amerikaanse Inflation Reduction Act. Deze wetgeving voorziet in subsidies op energie en steun voor bedrijven, transport en vergroening. Bovendien is er een ‘buy in America’-clausule aan verbonden. Volgens de Brusselse bureaucraten zal dit ‘Trumpiaans’ beleid de trans-Atlantische relatie verstoren. Het astronomische bedrag van 400 miljard dollar die de VS vrijmaken voor deze subsidies, maakt immers eerlijke concurrentie onmogelijk. Niet minder dan de helft zou volgens de regels van de Wereldhandelsorganisatie zelfs illegale staatssteun zijn.

De gevolgen voor Europa zijn immens. Enerzijds wordt de economie al zwaar getroffen door hoge energieprijzen, terwijl de gigantische investeringen in duurzame energie nog op stoom moeten komen. Anderzijds zullen bedrijven vertrekken, omdat de energie hier te duur wordt. Sommige Nederlandse glastuinbouwers stoppen al vanwege de hoge energieprijzen. Of ze vertrekken naar Noord-Afrika. De Zweedse batterij-startup Nortvolt wil naar de VS. Ook een gigant als BASF wil zijn activiteiten in Europa afbouwen en meer in Amerika investeren.

Duitsland en Frankrijk willen een ‘buy European’-wet, maar het is de vraag wat hier nog te koop is. In heel Europa worden de landbouwopbrengsten mogelijk met 20 procent gereduceerd door vergroening en wegtrekkende bedrijven. Autofabrikanten als Volvo zijn Chinees. Fabrieken voor geavanceerde halfgeleiders komen er door politiek gekonkel niet. Het idee van Europese strategische autonomie wordt door groene landbouw en dreigende de-industrialisatie langzamerhand een doodgeboren kindje.

Biden heeft de beste kaarten

Wie de winnaar van deze geopolitieke titanenstrijd wordt, is onduidelijk. Voorlopig lijkt Europa de grote verliezer te zijn. De gevolgen van het besluit om snel van Russische energie verlost te zijn worden zichtbaar, terwijl groene alternatieven nog lang niet voorhanden zijn. Bovendien is het de vraag waar de EU-lidstaten geld vandaan moeten halen voor de dreigende subsidieoorlog met de Amerikanen. Een alternatief is het opleggen van importsubsidies voor Amerikaanse producten, maar daarvan wordt iedereen armer.

Wel speelt een trans-Atlantische handelsoorlog China in de kaart. De Amerikaanse nieuwssite Politico suggereerde zelfs dat dit land de winnaar kan worden, ook al dreigt massale onrust als gevolg van het covidbeleid en de aanhoudende lockdowns. Maar voorlopig heeft Biden de beste kaarten. Hij remt de Chinese groei af door dat land de toegang tot geavanceerde halfgeleiders te ontzeggen. Hij verzwakt Rusland met sancties en wapenleveranties. En nu ondermijnt hij ook nog eens de concurrentiepositie van Europa, zijn belangrijkste bondgenoot.

Rob de Wijk, Trouw, 2 december 2022

Rob de Wijk is hoogleraar internationale relaties en veiligheid aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Hij schrijft wekelijks over internationale verhoudingen. Lees zijn columns hier terug.

  • Share on Facebook
  • Share on Twitter
  • Share on WhatsApp
  • Share on LinkedIn
  • Share by Mail

Experts

Rob de Wijk

Related News

Related Content

  1. Column Trouw Rob de Wijk Column: Blijf uitleggen dat we economisch in oorlog zijn met Poetin
  2. Column Trouw Rob de Wijk Column: De oorlog tegen Oekraïne is in een extreem gevaarlijke fase beland
  3. Column Trouw Rob de Wijk Column: Autocraten verliezen het zicht op de werkelijkheid, zie Xi en Poetin

Office Address

  • The Hague Centre for Strategic Studies
  • Lange Voorhout 1
  • 2514 EA The Hague
  • The Netherlands

Contact Us

  • Telephone: +31(70) 318 48 40
  • E-mail: info@hcss.nl
  • IBAN NL10INGB0666328730
  • BIC INGBNL2A
  • VAT NL.8101.32.436.B01
  • Contact

Legal & Privacy

  • Disclaimer & Privacy
  • Terms & Conditions (NL) 
  • Terms & Conditions (ENG) 
  • Coordinated Vulnerability Disclosure

Follow us

© The Hague Centre for Strategic Studies
    Time To Talk European Security | Lecture by Rob de WijkDe Strateeg: Hoe Nederland andere landen helpt in de strijd tegen klimaatve...
    Scroll to top

    GDPR Consent

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Privacy policy | Close
    Settings

    GDPR Consent Settings

    Your privacy is important to us. Here you can set which consent you are allowing us with regards to the collection of general information, the placing of cookies of the collection of personal information. You can click 'Forget my settings' at the bottom of this form to revoke all given consents.

    Website statistics collect anonymized information about how the site is used. This information is used to optimize the website and to ensure an optimal user experience.

    View details

    Functional cookies are used to ensure the website works properly and are neccessary to make the site function. These cookies do not collect any personal data.  

    View details
    Forget my settings Deleted!