Met de huidige snelheid gaat het Europa niet lukken om in 2030 de geplande 10 procent van de kritische grondstoffen uit eigen bodem te halen. Dat is veel te ambitieus, zegt Jeff Amrish Ritoe, strategisch adviseur Energy & Raw Materials van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies, bij BNR Nieuwsradio. ‘Gemiddeld kost het zeven tot tien jaar voordat je een mijnbouwproject hebt ontwikkeld tot het punt dat je kunt produceren.’
Brussel kondigde eerder dit jaar de European Critical Raw Materials Act aan. Dat laat zien dat het besef er wel degelijk is dat de EU moet concurreren met China en de VS, zegt Amrish Ritoe. En sommige maatregelen, zoals het verkorten van vergunningenprocedures, lijken ook heel zinnig. ‘Maar het zijn wel allemaal normen die vanuit Brussel worden opgelegd aan de lidstaten. En het is maar de vraag of de nationale rechters en het rechterlijk systeem daaraan willen meewerken.’
Bilaterale overeenkomst met Chili
Een stap in de goede richting is volgens Amrish Ritoe het handelsverdrag dat de EU sloot met Chili, één van de grootste lithiumproducenten ter wereld. ‘De EU biedt daarin hulp aan bij de verdere ontwikkeling van de lithium-industrie, bijvoorbeeld met het inbrengen van technologie die in Europa al beschikbaar is. Met dat soort bilaterale verdragen kun je een voet tussen de deur krijgen om een product in je supply chain te krijgen.’
Kwetsbaar door afhankelijkheid
De afhankelijkheid van andere landen en regio’s maakt Europa op zijn minst kwetsbaar, zegt Amrish Ritoe. ‘Het betekent dat één land in je supply chain zo cruciaal is dat het je in grote problemen kan brengen, zoals we ook zagen tijdens de coronacrisis. China zit bijvoorbeeld met een hele dominante positie in die critical raw material supply chain. Al die grondstoffen moeten langs China voordat ze überhaupt naar andere markten kunnen.’
Nederland zou zijn grote kennis op het gebied van petrochemie en chemische verwerking moeten inzetten voor de volgende fase van de energietransitie, zegt Amrish Ritoe. Bijvoorbeeld voor het verwerken van stoffen als lithium, nikkel en kobalt. En ook logistiek is een sterk punt van Nederland – met name de opslag en overslag van goederen. ‘Nederland kan kijken naar het benutten van stukken grond voor de opslag van grondstoffen voor de energietransitie.’
