Hoeveel landgenoten deze voormalige moedjahedien had gedood wist hij niet, maar dat hij nu in het Afghaanse leger eindelijk zijn hele volk kon dienen vervulde hem met trots.
De stap van strijder voor een warlord naar soldaat in het opleidingscentrum van Kaboel geeft een sprankje hoop. Want de opbouw van leger en politie is bepalend voor de veiligheid van het land. Zonder veiligheid, geen ontwikkeling. En zonder dat, geen terugtrekking van vreemde troepen.
Een reis door Afghanistan levert tegenstrijdige signalen op. Ja, er is hoop zegt iedereen, van opperbevelhebber generaal McKiernan tot de politieopleider in Tarin Kowt. Maar er is twijfel of de internationale gemeenschap echt het geduld heeft om de klus te klaren. Ja, de Afghanistanconferentie in Den Haag was belangrijk.
Maar komen de deelnemende landen hun beloften na? Ja, de vrijplaatsen van taliban en Al-Kaida in het westen van Pakistan zijn onderdeel van het probleem. Maar kunnen Amerika, Europa en de landen in de regio Pakistan wel dwingen daar iets aan te doen? En ja, er wordt vooruitgang geboekt met het bestuur. Maar waarom wordt dan een sjiitische wet voorgesteld die verkrachting in het huwelijk toestaat?
McKiernan was duidelijk: 2009 is het jaar van de waarheid. Als de verkiezingen dit jaar soepel verlopen, geeft dat een impuls aan de bestuurlijke opbouw. En president Obama’s plan om de opbouw van het Afghaanse leger en de politie te versnellen en het aantal Amerikaanse troepen te verdubbelen verbetert de veiligheidssituatie waardoor de wederopbouw een zet krijgt.
Tegelijkertijd stellen de toezeggingen teleur. In Straatsburg herbevestigden de Navo-leiders hun toezegging van 5.000 extra Europese troepen, waarvan er overigens 3.000 op tijdelijke basis voor de verkiezingen worden ingezet. De 1.400 tot 2.000 militairen en de verdubbeling tot 400 politietrainers van de EU die het Afghaanse leger en de politie moeten trainen zijn welkom, maar het zijn druppels op een gloeiende plaat.
Wat Pakistan betreft zijn er kleine lichtpuntjes. Aanhoudende aanvallen met onbemande vliegtuigen tegen taliban en Al-Kaida in het westen van het land zouden hun leiders beletten een groot offensief over de grens in Afghanistan te organiseren. Maar wie ik ook spreek, er is altijd onbegrip over de Pakistaanse regering. Waarom wordt het centrum van talibanleider Mullah Omar in Quetta niet aangepakt?
Het antwoord is zorgwekkend: delen van de regering, leger en inlichtingendienst willen de Pakistaanse taliban niet te hard aanpakken omdat die dan een grotere bedreiging voor Pakistaan zelf gaat vormen. Zij geloven ook dat hun voormalige bondgenoten in Afghanistan uiteindelijk zullen zegevieren en dat de raad in Quetta de nieuwe regering wordt. Aardig zijn tegen de taliban nu, zorgt voor goede betrekkingen later.
McKiernan heeft gelijk. Zonder vooruitgang verliest de internationale gemeenschap zijn belangstelling en wordt Afghanistan Obama’s Vietnam. Maar wie door het land reist moet wel een onverbeterlijke optimist zijn om te denken dat de omslag echt op komst is. Neem Herat, de Navo-basis in het westen. De veiligheidssituatie is hier sterk verslechterd, terwijl 600 militairen een gebied ter grootte van twee maal Nederland veiliger moeten maken. Neem Uruzgan, waar de Nederlandse aanpak inmiddels model staat voor de hele Navo. Maar het is nog steeds onmogelijk om ongepantserd Kamp Holland te verlaten en deze week sneuvelde de eerste soldaat door een raketaanval.
Ik putte vooral hoop uit de voormalige moedjahedien in het trainingskamp bij Kaboel en de rekruten in het eerste multi-etnische politieopleidingscentrum bij Tarin Kowt. Want kennelijk is een vorm van verzoening en interetnische samenwerking in dit land toch mogelijk.
Trouw