Notitie | Militaire Inzet voor Oekraïne

Er wordt momenteel gediscussieerd over militaire inzet in Oekraïne, zonder te spreken van een ‘vredesmacht’. Een vredesakkoord is onwaarschijnlijk, een staakt-het-vuren realistischer. Dit zou een internationale coalitie vereisen om naleving te controleren, maar blijft een instabiele situatie, vergelijkbaar met Noord- en Zuid-Korea. Oekraïne zal waarschijnlijk geen akkoord accepteren dat gebiedsverlies inhoudt, waardoor een blijvende oplossing uit zicht blijft.

De inzet in Oekraïne is fundamenteel anders dan eerdere vredesmissies, omdat escalatie kan leiden tot een direct conflict tussen Rusland en de NAVO. Dit vraagt om een afweging tussen steun aan Oekraïne en het veiligstellen van collectieve defensie.

Mogelijke militaire scenario’s

Frankrijk en het VK stellen een ‘geruststellingsmacht’ voor, met minimale troepen op de grond, luchtoperaties voor luchtruimbewaking en een maritieme missie in de Zwarte Zee om export veilig te stellen. Zonder sterke militaire back-up kan deze missie echter snel falen, waardoor Oekraïne opnieuw volledig in oorlog zou zijn.

Een ander voorstel is een afschrikkingsmissie, waarvoor een grote troepenmacht nodig is. Trump sprak over 100.000 militairen, Zelenski over 100.000 tot 150.000. Zelfs deze aantallen bieden mogelijk onvoldoende afschrikking langs de 1200 km lange frontlinie. Tijdens de Koude Oorlog waren 500.000 tot 700.000 soldaten nodig om een vergelijkbare grens effectief te beveiligen. Een geloofwaardige afschrikking is zonder Amerikaanse betrokkenheid lastig.

Risico’s en keuzes

Een staakt-het-vuren vereist militair toezicht, maar de kans op mislukking is groot. Volgens een studie uit 2021 mislukt 45 tot 60 procent van de wapenstilstanden binnen een jaar. Als dat gebeurt, laait de strijd weer op. Zonder militaire dominantie moet een missie zich terugtrekken of meestrijden in de oorlog.

Als Amerikaanse steun uitblijft, moeten Europese landen afwegen of ze troepen sturen met een groot risico op escalatie, of hun middelen beter inzetten voor de verdediging van het NAVO-gebied. Oekraïne zou de oorlog dan grotendeels zelfstandig moeten voortzetten, met beperkte Europese steun.

Auteur: Rob de Wijk

Met medewerking van Tim Sweijs, Pieter Bindt en Tom Middendorp