Ruimte voor Vernieuwing: Capaciteitenontwikkeling van de 5e Generatie Luchtmacht

Dit rapport is het resultaat van een beschouwing over de rollen, taken en ontwikkelingen voor de Koninklijke Luchtmacht voor de komende tien tot vijftien jaar. Veel vervangingsbesluiten voor de luchtmacht zijn recent genomen en moderniseringsprogramma’s zijn in uitvoering of in planning. Dat bepaalt al een groot deel van de toekomstige capaciteiten. Die zullen bestaan uit bemande jachtvliegtuigen (F-35), onbemande verkenningsvliegtuigen (MQ-9), luchttransport en tankervliegtuigen (MRTT), diverse helikopters en middelen in de ruimte. Desondanks zijn er voor de komende periode relevante ontwikkelingen aan te wijzen die het optreden en de middelen van de Luchtmacht zullen beïnvloeden.

Zo zal de techniek en kennis van onbemande systemen, in combinatie met Artificiële Intelligentie en Big Data-analyse, steeds belangrijker worden. In het komend decennium gaat het om een effectieve teaming van mens en machine. Big Data zal voorts in de logistieke processen rolbepalend worden. Informatie komt steeds centraler te staan, niet alleen als middel (informatiegestuurd optreden), maar ook als doelwit en wapen. Middelen in de ruimte, worden steeds belangrijker, zeker om invulling te geven aan de toenemende behoefte aan goede, snelle en brede Situational Awareness en Situational Understanding (SA/SU). De rollen en taken van Airpower zullen in de kern niet veranderen, maar wel steeds meer ingebed worden in een geïntegreerde benadering van alle instrumenten van macht waarin snel geschakeld moet kunnen worden tussen besluitvormingsniveaus: een multi-domein/multi-niveau aanpak. Daarin dient het CLSK haar rol als effectintegrator te pakken, mede door te investeren in het vermogen tot strategisch denken en handelen.  De luchtmacht dient zich blijvend voor te bereiden op expeditionaire missies, terwijl ook de ‘oude’ taken van afschrikking en verdediging weer aandacht vereisen en ook de uitdagingen van hybride conflictvoering niet mogen worden veronachtzaamd.

Al met al is de Koninklijke Luchtmacht op het juiste pad met haar ‘5e generatie luchtmacht’-visie, maar zijn er relevante ontwikkelpaden die aanknopingspunten voor verdere ontwikkeling bieden.