’Op het eerste gezicht een goed plan, maar waarom kom je er mee’, dacht ik toen premier Balkenende deze week met zijn plan voor een tribunaal kwam om de overdracht van nucleair materiaal aan terroristen te vervolgen.
Een goed plan, omdat het past binnen het streven van Den Haag, stad van recht, vrede, en veiligheid, zich te ontwikkelen tot juridische hoofdstad van de wereld. Goed, omdat het een bijdrage kan leveren aan het voorkomen van het terroristische nachtmerriescenario van de inzet van een kernwapen of vuile bom; een conventioneel explosief waar radioactief materiaal om is gewikkeld. Afgezien van de enorme directe schade baart vooral het vooruitzicht zorgen dat gebieden tot in lengte van jaren onbegaanbaar worden waardoor steden ontruimd en economieën ontwricht worden.
Het aantal voorbeelden van nucleaire incidenten is overigens beperkt, ondanks grootspraak van Osama bin Laden die in 1999 riep dat het verwerven van een kernwapen zijn religieuze plicht is. Ook is er weinig bewijs voor berichten dat kernwapens uit de oude Sovjetarsenalen zoek zijn geraakt en voor de uitgebreide zwarte handel, ook al werd bijvoorbeeld in 2001 in Georgië 1,7 kilo hoogverrijkt uranium onderschept.
Toch is het niet zo raar dat president Obama wat zuinigjes op Balkenende’s voorstel reageerde. Hij had geen behoefte aan nog meer bureaucratie. Dat ben ik met hem eens.
Met een beetje goede wil kunnen twee andere Haagse instellingen, het Internationaal Gerechtshof en het Internationaal Strafhof hiervoor worden gebruikt, ook al is Amerika geen lid van het laatste. Een meer voor de hand liggend voorstel zou zijn om nucleaire misdrijven ’strafhofwaardig’ te maken en in Washington aan te kondigen voorstellen van die strekking in te dienen tijdens de strafhofconferentie in juni in Kampala.
Dan had Obama er meteen op kunnen worden gewezen dat het raar is dat zijn land er nog steeds geen lid van is. In de slotverklaring van de top kwam ik overigens geen woord over het Nederlandse initiatief tegen.
En zo werd de top voor Obama wel, en voor Balkenende geen buitenlands politiek succes.
Blijft het tweede deel van mijn beginvraag staan: „Waarom kom je er mee?”
Als dit een poging was om de reputatie van Nederland na het echec van Uruzgan op te vijzelen, dan is het helaas niet gelukt. Of de Nederlandse lobby om toch nog aan de G20 te mogen deelnemen die achter de schermen van de top zou woeden, moet succesvol zijn geweest. Maar ik kan me nauwelijks voorstellen dat de Amerikanen nog langer animo hebben om met Nederland in G20-verband over het oplossen van de financiële wereldproblemen te praten.
Als Nederland zijn reputatie had willen opvijzelen, had Balkenende in Obama’s oor moeten fluisteren: „We blijven toch, dat heb ik met de Kamer geregeld”. Maar inmiddels lijkt Afghanistan in politiek Den Haag al weer vergeten. Dat is jammer nu de successen breed worden geëtaleerd.
Wat deskundigen allang wisten, meldt nu ook NRC Handelsblad van dinsdag: de situatie is in Uruzgan zo verbeterd dat Tarin Kowt op een gewoon stadje in een ontwikkelingsland lijkt.
Trouw
Photo credit: Haags Uitburo via Foter.com / CC BY-NC-SA