Helen Thomas, de Amerikaanse 89-jarige journalist die met haar confronterende vragen het Witte Huis op stelten kon zetten, gaat onvrijwillig met pensioen. De aanleiding? Haar opmerking dat de joden ’moeten oprotten uit Palestina’ en terug moeten naar huis in ’Polen, Duitsland, Amerika of elders’. Het waren onverstandige woorden die niet getuigen van veel realiteitszin. De staat Israël is een gegeven. Joden en Palestijnen zijn tot in de eeuwigheid tot elkaar veroordeeld. Of misschien toch niet?
Zelfs Israëls meest fervente bondgenoten zullen zich de afgelopen weken hebben afgevraagd wat voor land het aan het worden is. Nieuwe dieptepunten waren het dodelijke treffen tussen Israëlische commando’s en activisten die scheepsladingen hulpgoederen in de Gazastrook aan land wilden zetten. En de dood van vier vermeende militante Palestijnen die bezig zouden zijn met een terroristische aanval vanuit zee.
Het probleem is niet dat Israël zichzelf verdedigt. Het probleem is dat het op zo’n onhandige manier wordt gedaan, dat steeds een pr-nederlaag wordt geleden. Overal ter wereld wordt geprotesteerd en aangedrongen op onafhankelijk onderzoek. Maar Israël legt alles naast zich neer en frustreert elk internationaal onderzoek.
Uit de Israëlische handelswijze blijkt minachting voor het internationale recht en de internationale gemeenschap. En een overmatig vertrouwen in bondgenoot de VS. Daarmee plaatst het land zich buiten de internationale orde. Israël behoort steeds meer tot de paria’s van de wereld en plaatst zich in de categorie van Noord-Korea. Dat land lapt het internationale recht ook aan zijn laars en heeft overmatig vertrouwen in bondgenoot China.
Deze ontwikkeling is een zichzelf respecterende democratie onwaardig. Bovendien is Israëls houding onhoudbaar. Want er wordt voorbijgegaan aan de grote veranderingen die zich internationaal voltrekken.
Premier Netanjahoe doet mij denken aan president George W. Bush, die de realiteit ook niet meer onder ogen zag. Zijn ondoordachte strijd tegen het terrorisme en zijn interventie in Irak brachten de VS in diskrediet. De VS zijn inmiddels een supermacht op zijn retour die financieel op de rand van de afgrond balanceert en internationaal steeds minder klaarmaakt.
De gevolgen voor het Midden-Oosten zijn zichtbaar. Twee weken terug schreef ik over de nieuwe rol die Turkije in het Midden-Oosten speelt. Door de Gaza-oorlog en de aanval op het konvooi met hulpgoederen is Turkije niet langer Israëls belangrijkste bondgenoot in de regio. Integendeel. Deze week vond in Istanbul een topontmoeting plaats met de Iraanse president Ahmadinejad en de Russische premier Poetin. Daarmee doet Turkije wat het verzwakte Amerika steeds minder effectief kan doen: intensieve diplomatie gericht op het oplossen van het Iraanse nucleaire probleem en het Palestijnse vraagstuk.
Daarmee worden de kaarten in het Midden-Oosten opnieuw geschud. De VS blijven een speler, maar moeten hun macht delen met landen die andere agenda’s hebben. Turkije en Rusland trekken het initiatief naar zich toe en willen een vrede die niet ten koste van Iran mag gaan. Daarom kan de Amerikaanse machtsachteruitgang voor Israël een existentieel probleem worden. Want Turkije en Rusland kijken niet in de eerste plaats naar het welzijn van het Joodse volk.
Trouw
Experts
Related Content
