Hybride oorlogvoering. Er is een nieuw woord aan ons vocabulaire toegevoegd. Iedereen knikt begrijpend als die term valt. Want dit is toch wat de Russen in Oekraïne doen? Maar wat doen de Russen dan wel?
Generaal Breedlove, de opperbevelhebber van de Navo, veronderstelde in april dat Rusland Oekraïne zou willen binnenvallen. Het meest bedreigend vond hij een corridor van Rusland, via de Krim en Odessa naar Transnistrië, dat ook door Russische separatisten wordt bevolkt. Dat leek mij een riskante strategie omdat Rusland te weinig troepen langs de grens had voor een dergelijke operatie.
Vorige week stelde Breedlove weer dat Russisch militair materieel de grens over is gestoken in een kennelijke poging de separatisten te steunen. Een belangrijk ‘bewijs’ voor de Russische aanwezigheid zouden uniformen zonder insignes zijn en voertuigen zonder kenteken. Maar het viel mij al op dat voertuigen voor het transport van de brokstukken van de MH17 ook geen kentekenplaten hebben. Mijn mogelijk verklaring is dat de rebellen hun ‘staat’ ontdaan hebben van verwijzingen naar Oekraïne, zoals insignes op uniformen en nummerplaten, en dat ze nog geen alternatieven hebben ontwikkeld. Ze hebben wel iets anders aan hun hoofd.
‘Vrijwilligers’
Dat voertuigen, tanks en andere wapens van de rebellen Russisch zijn, wil ook ik best geloven, want bijna al het materieel in Oekraïne is afkomstig uit Rusland. Dus ook het materieel dat door rebellen is gestolen.
Toch zullen er ongetwijfeld Russen in Oekraïne zijn. Er is melding gemaakt van ‘vrijwilligers’ en Russische moeders hebben geprotesteerd tegen het feit dat hun zonen naar het gebied zijn gestuurd. Maar of ze als militair gingen, is onduidelijk. Wij hebben onze Syriëgangers; kennelijk heeft Rusland zijn Oekraïnegangers. Poetin zou daarom formeel gelijk kunnen hebben als hij stelt dat er geen Russische troepen zijn.
Inmiddels hebben we een redelijk beeld van die hybride oorlogvoering. De opbouw van Russische troepen aan de Oekraïense grens dient vooral als rookgordijn. De Navo wordt op de kast gejaagd. Het westen speculeert over een op handen zijnde aanval, terwijl Rusland die niet wil uitvoeren, behalve misschien als de rebellen verliezen.
Achter dat rookgordijn vinden subversieve activiteiten plaats ter ondersteuning van de rebellen. Met Russische adviseurs en vrijwilligers zijn de rebellen vast blij. En als er toch een satelliet of spionagevliegtuig over Oekraïne vliegt, kan altijd wat informatie naar de rebellen gaan.
Mediacampagne
In de Oekraïense krant Zerkalo Nedeli werd een document gepubliceerd dat uiteenzette hoe de regering in Kiev wordt ondermijnd: met een gerichte mediacampagne van propaganda en desinformatie, samenwerking met pro-Russische oligarchen en met gerichte economische steun.
En buiten Rusland wordt de Europese eenheid ondermijnd door innige relaties aan te gaan met uiterst links en uiterst rechts, waaronder het Franse Front National. Maar ook wordt Gazprom politiek ingezet, bijvoorbeeld met de South Stream-gaspijpleiding die de zuidelijke lidstaten van de EU voordelen biedt en ze minder bereid maakt de sanctiepolitiek van de Unie te steunen.
Hybride oorlogvoering mag dan inmiddels een bekend begrip zijn, maar welk antwoord erop moet worden gegeven, is volstrekt onduidelijk.
De column van Rob de Wijk verschijnt wekelijks in Trouw.
Experts
Related Content
