Ik weet niet hoe Kim Jong-un zich voelde toen hij vanuit Vietnam huiswaarts reisde.
Dat hij niet blij was met de uitkomst van de top met president Trump ligt voor de hand. Maar net als Trump had hij overvraagd. Trump wilde complete en verifieerbare denuclearisatie zodat Noord-Korea Amerika en zijn buren niet langer met kernwapens zou kunnen bedreigen. Pas daarna zouden de sancties kunnen worden opgeheven.
Mij leek dat een eis waar Kim Jong-un niet aan kon voldoen.
Kernwapens zijn de enige troef van een land dat zo arm en onbeduidend is als Noord-Korea. Als Kim een vijandbeeld weet te creëren dat kernwapens rechtvaardigt, kunnen ze zelfs een symbool van nationale trots worden. Het afketsen van een deal zal Kim intern politiek nauwelijks raken omdat Trumps opstelling in Hanoi bevestigt dat Amerika nog steeds vijand nummer 1 is. Dit vijandbeeld maakt dat Kims eis dat Amerika eerst zijn troepen uit Zuid-Korea moet terugtrekken alvorens hij nucleair gaat ontwapenen daarom ook van een onverbiddelijke logica.
Ook de veelgehoorde stelling dat hij omwille van zijn hongerende bevolking had moeten toegeven, past niet in Kims logica. Zijn land zit financieel aan de grond en mede door de sancties bevindt de voedselproductie zich op een tienjarig laagterecord. Inmiddels is 44 procent van de bevolking ondervoed. Maar voor de positie van Kim is dat geen probleem. Hongerende mensen blijken historisch gezien niet in opstand te komen. Daarvoor zijn ze te veel met overleven bezig. Ik geef toe dat dit soort redeneringen niet fijn zijn om te horen, maar ze zijn helaas wel waar.
Korte metten
De enige echte bedreiging voor zijn positie zouden zijn generaals kunnen zijn. Maar met afvalligen wordt korte metten gemaakt. Ik ben vermoedelijk de laatste westerling die de Noord-Koreaanse generaal Hyon Yong-chol de hand schudde voordat hij in 2015 met luchtdoelartillerie werd geëxecuteerd. Hij zou subordinatie hebben gepleegd.
Als Kim als een Deng Xiaoping de geschiedenis wil ingaan dan moeten, precies zoals hij eiste, eerst alle sancties worden opgeheven om vervolgens, net zoals Deng dat met China deed, de deuren open te zetten om te kunnen gaan werken aan welvaart en veiligheid van het volk. Precies daarom eiste hij in ruil voor de ontmanteling van zijn belangrijke nucleaire installaties van Yongbyon en Tongchang-ri, het schrappen van alle VN-sancties.
Als Trump hiermee akkoord was gegaan kon Kim bovendien zijn kernwapens en raketten voorlopig houden. Trump ging hier terecht niet mee akkoord, maar creëert met zijn eis van algemene denuclearisering wel een patstelling die niet gemakkelijk te doorbreken is. Bovendien moet het hem nu wel duidelijk zijn dat dit soort één-op-één diplomatie schadelijker is voor hem dan voor Kim. Hij is niet de grote dealmaker. Trump is terug bij af en een oplossing is niet in zicht.