Begin december lijkt de OPEC de productie al weer te willen beperken om de prijs per vat op 80 dollar te krijgen.
In mei citeerde ik een boze president Trump die de OPEC, de organisatie van olieproducerende landen, verweet de productie bewust te laag te houden. Daardoor stegen de prijzen aan de pomp en dat was slecht nieuws voor zijn kiezers. Want die zouden zich door die hoge prijzen tijdens de komende verkiezingen van hem kunnen gaan afkeren. Nu, een half jaar later twittert Trump ‘Dank u Saoedi Arabië’. Inderdaad heeft het Koninkrijk de productie opgeschroefd tot een record van 11 miljoen vaten per dag. Dat lijkt een megaoverwinning voor Trump die zijn genialiteit als onderhandelaar en machtspoliticus onderstreept.
Of niet? Zijn tweetje lijkt vooral ingegeven als rechtvaardiging voor zijn, ondanks de vreselijke moord op de Saoedische journalist Khashoggi, aanhoudende steun voor het Koninkrijk. Er zijn namelijk meer bepalende factoren voor de energieprijzen dan Trump’s genialiteit. Ten eerste wordt de prijs omlaag geduwd door de schalierevolutie in de Verenigde Staten zelf. De VS waren door technische problemen die zich bij het transport van schalieolie en -gas voordeden, niet langer de swingproducer van weleer die door het vergroten of verlagen van de productie de mondiale prijzen bepaalt. Wat niet wil zeggen dat de Amerikaanse productie er niet toe doet. De Amerikanen produceren zo’n 11,5 miljoen vaten per dag. Daarmee is het land voor Rusland en Saoedi Arabië de grootste producent van de wereld.
De technische problemen lijken nu onder controle waardoor de winning in het gigantische Permian veld in een hogere versnelling komt. De Amerikaanse Energy Information Administration (EIA) verwacht dat de productie volgend jaar op ruim 17 miljoen vaten per dag komt. Overigens is dat weer slecht nieuws voor sommige producenten. Die zien hun winsten verdampen als de productie zó accelereert dat de olieprijs onder de vijftig dollar per vat komt. De break-even prijs voor schalieolie ligt namelijk tussen de 35 en 50 dollar per vat.
De meest interessante factor voor de olieprijs is Iran omdat Trump hier zelf deels aan de knoppen draait. De president zou het liefst zien dat de olie- en gasproductie in dat land compleet stil komt te liggen. Dat zou in zijn gedachten moeten leiden tot een regimechange waardoor de in zijn ogen verderfelijke leiders in Teheran stoppen met het steunen van de Syrische president Assad en terreurbewegingen als Hezbollah en ophouden met de productie van langeafstandsraketten waarmee de hele regio kunnen worden geterroriseerd. De Iraanse productie is met een miljoen vaten per dag weliswaar afgenomen, maar er blijkt nog voldoende te exporteren. Dat komt opmerkelijk genoeg door Trump zelf.
Grote afnemers als India, China, Japan, Zuid Korea en Taiwan hebben van de VS toestemming gekregen om op een lager niveau toch olie te blijven afnemen van Iran. Ook Italië en Griekenland kregen dergelijke ‘waivers’. Trump dreigde die landen aanvankelijk met sancties als ze olie en gas uit Iran zouden blijven importeren. En toch staat Trump het toe. De reden? Als dat niet zou gebeuren zou de krapte op de markt toenemen, de energieprijzen stijgen en de wereldeconomie worden geschaad. En dat vinden Trump’s kiezers niet fijn.
Het ziet er naar uit dat veel analisten deze politieke dynamiek missen en daardoor ook de plank bij hun inschatting van vraag en aanbod misslaan. Enerzijds is het aanbod hoger dan ooit, anderzijds lijkt de vraag terug te lopen door de hoge dollar die de prijs opjaagt en de handelsoorlog met China waardoor er minder geïmporteerd wordt.
Inmiddels lijkt de OPEC ook niet meer zo tevreden met de prijsdaling richting 50 dollar per vat. Begin december lijkt de OPEC de productie al weer te willen beperken om de prijs op 80 dollar te krijgen. Die hogere prijs is in landen als Saoedi Arabië en Rusland nodig om de burger tevreden te houden en interne onlusten af te kopen. Het is precies de omgekeerde redenering als die van Trump. Hij wil, zoals gezegd, juist lage prijzen om zijn kiezers tevreden te houden.
Ik vraag me daarom af wat voor tweet we dan weer van Trump kunnen verwachten.
Lees de column van Rob de Wijk eens per maand op het Energiepodium.
Experts
Related Content
