De wereld moet zich opmaken voor een langdurige oorlog in Oekraïne. Dat zeggen defensie-experts in gesprek met Tweede Kamerleden. Verschillende experts stellen dat het niet verstandig en realistisch is om op korte termijn F-16’s naar Oekraïne te sturen. „Het mag niet zo zijn dat er wapens worden geleverd waarmee Oekraïne het gevecht met Amerikaanse wapens naar Russisch grondgebied kan brengen”, waarschuwt veiligheidsexpert Rob de Wijk. Samen met drie andere deskundigen beantwoordde hij woensdag vragen van Kamerleden over de risico’s van het sturen van zware wapens naar Oekraïne.
De Wijk: „Ook Biden heeft gezegd: géén F-16’s. Dat scenario zou pas aan de orde kunnen zijn als Rusland een opmars maakt die echt succesvol is.” Bijvoorbeeld wanneer Rusland de hele Donbas-regio inneemt of de Oekraïense hoofdstad Kiev bedreigt. „De wapenleveranties worden continu afgezet tegen de kans op escalatie naar het NAVO-verdragsgebied.”
In antwoord op vragen van D66 zegt De Wijk dat het slim is om voorbereidingen te treffen voor een mogelijke inzet van gevechtsvliegtuigen. „In Oekraïne is al een groep piloten aangewezen om de F-16 te gaan vliegen”, aldus De Wijk. „De NAVO moet absoluut gaan plannen voor worstcasescenario’s.”
Peter Wijninga, van het Haagse Centrum voor Strategische Studies, zegt dat het veel tijd kost om de F-16’s met succes te kunnen inzetten. „Je kunt Oekraïense vliegers wel binnen een halfjaar omscholen, denk ik. Het grote risico zit ’m in de logistieke ondersteuning en het gereedmaken van vliegvelden. Dat duurt langer.”
Als de NAVO er nu voor zou kiezen om Rusland snel te overvleugelen met veel en zware wapens, bestaat het risico dat de oorlog escaleert. Rusland kan dan in oorlog belanden met de NAVO. „Je weet niet wat Rusland gaat doen bij verlies”, zegt De Wijk. „Dan kunnen er rare sprongen worden gemaakt.”
Bron: Telegraaf, 8 februari 2023
De vaste commissie voor Defensie hield op 8 februari een rondetafelgesprek over de risico’s van de inzet van zware wapens in Oekraïne. Vier deskundigen gaven hun visie hierop. U kunt het gesprek vanaf 16.15 uur volgen via de livestream en de app Debat Direct.
In bijna een jaar oorlog hebben bondgenoten van Oekraïne al veel materieel geleverd om het land te steunen in de strijd tegen Rusland. Naarmate de oorlog vordert wordt de roep om tanks en moderne raketsystemen steeds groter. In januari hebben de NAVO-landen meer dan 150 Leopard-tanks beloofd, de Verenigde Staten gaat geavanceerde raketten leveren.
Nederlandse bijdrage
Ook Nederland is bereid te leveren, zei het kabinet vorige maand. Nederland heeft zelf geen tanks in bezit, maar wil een financiële bijdrage doen aan de Leopard-tanks die andere landen aan Oekraïne geven. Daarnaast is er de mogelijkheid dat Nederland de achttien tanks die geleased worden van Duitsland, koopt om aan Oekraïne te geven. Naast tanks vraagt het land ook om F-16’s. In dit rondetafelgesprek komen de risico’s van de inzet van dergelijke zware wapens in Oekraïne aan bod.
Er waren vier deskundigen uitgenodigd om hun expertise met de Kamerleden op dit terrein te delen:
- Rob de Wijk, hoogleraar internationale betrekkingen aan de Universiteit van Leiden.
- Bob Deen, senior onderzoeker voor de Clingendael Security Unit en coördinator van het Clingendael Russia and Eastern Europe Centre.
- Mart de Kruif, oud-commandant Landstrijdkrachten
- Peter Wijninga, veiligheidsexpert van het Haags Centrum voor Strategische Studies.
Na afloop is het debat terug te zien bij Debat Gemist.
