Op 13 april 2018 is de Strategische Monitor 2017-2018 uitgereikt aan de secretaris-generaal van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, Joke Brandt. HCSS en Instituut Clingendael brengen sinds 2012 jaarlijks hun monitor uit als onderdeel van de Strategische Monitor van de Nederlandse overheid.
De wereld bevindt zich in een overgangsperiode waarin de Westerse macht om de internationale orde te vormen, is afgenomen. Internationaal en nationaal staan ordes onder druk. Ondanks spanningen leek er in 2017 sprake van een relatieve luwte in de internationale betrekkingen. Inmiddels lijkt de storm op het punt van uitbreken.
Onvoorspelbaarheid regering Trump
Het rapport toont aan dat de internationale orde weerbaarder blijkt voor spanningen dan vaak wordt gedacht, en Nederland blijft goed gepositioneerd in het internationale krachtenveld. De afgelopen vijf jaar gedroegen de grote mogendheden (VS, China, India, Japan, Rusland en de EU 28) zich assertiever. In 2017, echter, was een meer afwachtende houding waar te nemen. Dit is wellicht te verklaren door de onvoorspelbare houding van de regering Trump.
Voorbode van zwaarder weer of een totaal ander klimaat?
Hoe snel de situatie kan veranderen, blijkt op het moment uit de gebeurtenissen rondom het conflict in Syrië. Ook migratiestromen, terrorisme en Russische beïnvloeding tonen aan dat externe en interne dreigingen nauw met elkaar verbonden zijn. Deze al vaak benoemde ‘nexus’ tussen binnen- en buitenland zal dan nu ook echt zijn beslag moeten vinden in een geïntegreerd buitenland- en veiligheidsbeleid.
De Strategische Monitor bevat naast de uitgebreide analyse van internationale trends in conflict en coöperatie, hoofdstukken gewijd aan:
- Dutch Foreign Relations Index: welke landen zijn partners van Nederland, op basis van gedeelde belangen en waarden?
- Dreigingen en kansen voor Nederland en Europa (o.a. migratie, terrorisme, klimaatverandering, cyberveiligheid)
- Politiek geweld
- De toekomst van Syrië
- Populistisch soevereinisme
Download het rapport hier.