Rusland graaft zich in rond Cherson. Dat plaatst Oekraïne voor een dilemma, zegt Peter Wijninga in een interview met Pieter Gordts voor De Morgen: bestoken ze de stad, met de kans op burgerdoden, of omsingelen ze haar en storten ze zo hun eigen bevolking in ontbering?
Oekraïne liet woensdag weten dat het verwacht dat Rusland Cherson zal verdedigen. Nochtans klonk het vorige week nog dat Rusland de stad mogelijk opgaf. Hoe zit dat juist?
Peter Wijninga: “Ik denk dat er in elk geval een aantal Russische troepen de stad verlaten heeft, mogelijk omdat ze vol raakte. Door troepen – en de inwoners – te verplaatsen, kan het Russische leger zich misschien beter organiseren. Al was uit de eerste berichten over de Russische uittocht meteen op te maken dat er ook troepen achtergebleven zijn. Zij schijnen zich nu in te graven. Dat betekent dat de strijd om Cherson vroeg of laat zal losbarsten. En dan is de volgende vraag: hoe zal die verlopen?”
Goeie vraag.
“Ik verwacht dat de Oekraïners een stuk voorzichtiger zullen zijn met het beschieten van doelen in de stad. Dat kan, omdat ze precisiewapens hebben uit het Westen zoals HIMARS-raketten en pantserhouwitsers. Daarmee kunnen ze Russische doelen bestoken in de stad zonder al te grote kans op nevenschade of burgerslachtoffers. Ik denk dat ze zullen proberen de Russen zoveel mogelijk schade toe te brengen vooraleer ze de stad binnentrekken.
“Ook zal Oekraïne terughoudender zijn, omdat Cherson een Oekraïense stad is. Daar leeft hun eigen bevolking. Ze zullen de stad niet in puin schieten zoals de Russen met Marioepol deden. Tegelijk betekent dit dat het lang zal duren. Het zal waarschijnlijk geen bliksemoffensief zijn, maar een belegering van de stad. Hoelang dat duurt, is koffiedik kijken. Misschien gaat de strijd over de winter heen.”
Waarom gaat u uit van een belegering en niet van een bestorming met straatgevechten?
“Ik denk dat Oekraïne dat wil vermijden. In zulke straatgevechten is de aanvaller altijd in het nadeel: het gaat gepaard met enorme verliezen. De verdediging kan zich verschuilen in huizen, kelders en ruïnes. En Oekraïne zal de stad dus niet willen verwoesten.
“Dan komt het mogelijk neer op een klassieke belegering om het Russische leger uit te hongeren. Maar het lastige is dat ook de achtergebleven bevolking daar de dupe van is, zeker tijdens de winter. Dat plaatst de Oekraïners voor een dilemma.”
Welke rol zal de winter spelen?
“Beide legers hebben daar natuurlijk last van. Eén ding speelt wel in het voordeel van de Oekraïners. Alle zaken waar de Russen al van bij het begin van de oorlog last van hebben, zoals slechte bevoorrading en communicatie of een laag moreel bij de troepen, zullen door de winter verslechteren. De Oekraïners zullen het natuurlijk ook koud hebben, maar die krijgen brandstof en voedsel via hun eigen bevoorradingslijnen.”
Cruciaal in de Oekraïense opmars is de westerse artillerie. Is die ook nuttig bij de belegering van een stad?
“De Russen verschansen zich nu in Cherson, in loopgraven, huizen of ruïnes. Die posities kan Oekraïne verkennen via drones. Of het krijgt de informatie via westerse satellieten. Uiteindelijk weten de Oekraïense troepen vrij nauwkeurig waar in de stad de Russische troepen zich bevinden. Ik denk dat dat ook de reden is waarom het land nu kan zeggen dat er nog altijd Russische troepen in Cherson zijn.
“Dat betekent ook dat het Oekraïense leger die posities vrij nauwkeurig kan beschieten. Dankzij het Westen hebben ze daar de spullen voor. Bovendien is het bereik van die westerse artillerie zo groot dat het door de Russen bezette gebied erachter, waar aanvoerlijnen lopen en munitiedepots zitten, ook beschoten kan worden.”
Wat is het strategisch belang van Cherson?
“Er is een psychologisch aspect. Het is de eerste stad die de Russen innamen. Die terugwinnen zou een grote opsteker zijn voor Oekraïne en een dreun voor Rusland. Daarnaast is de stad economisch belangrijk. Cherson is een havenstad aan de monding van de Dnipro. Er is zowel een rivier- als een zeehaven, er is overslag mogelijk van binnen- op zeevaart. De stad is een draaischijf voor de export van graan, zonnebloemolie en alle andere producten die in de buurt geproduceerd worden.
“Ook militair is de stad belangrijk. Zolang de Russen Cherson in handen hebben, zijn ze verankerd op de westelijke oever van de Dnipro, de rivier die Oekraïne in twee deelt. Daardoor kan de stad als uitvalsbasis dienen voor een eventueel Russisch offensief richting Mykolajiv en Odessa.”
Kunnen de Russische rekruten na de mobilisatie een belangrijke factor zijn?
“Dat verwacht ik niet. Er doen veel berichten de ronde over de penibele situatie waarin die rekruten zich bevinden: ze zijn kort opgeleid, krijgen slecht onderhouden wapens en hebben weinig toegang tot voeding. Dat zijn niet louter incidenten, er zijn intussen te veel berichten die dat beeld bevestigen.
“Daarnaast is het een bont allegaartje: mensen met en zonder ervaring, aangevuld met de Wagner-divisie en enkele Tsjetsjeense strijders. Vaak werken die laatste twee dan nog niet goed samen met de rest van het Russische leger. Hun leiders zetten zich vaak af tegen het ministerie van Defensie en doen hun eigen ding. Dat zal de strijd aan Russische kant wellicht moeilijker maken.”
Experts
Related Content
