Na twee maanden klinkt er het nodige ongeduld en soms teleurstelling over het grootschalige tegenoffensief van Oekraïne. De frontberichten blijven vooralsnog achter bij de verwachtingen, zo proef je links en rechts.
Want de verwachtingen waren hoog, zeker nadat de Oekraïners aan het begin van de oorlog zo onverwacht en succesvol het Russische offensief tegen hun hoofdstad hadden afgeslagen. Vervolgens werden er voor het verder bevrijden van bezet gebied veel Westers geld, veel wapens en hier getrainde Oekraïense soldaten geleverd, wat het succes leek te garanderen.
Of toch niet? Op sociale media worden tegenvallende resultaten inmiddels aangewakkerd door bewonderaars van Vladimir Poetin, die volhoudt dat alles volgens een Russisch plan verloopt. Het Kremlin zal de scepsis over het lopende offensief graag lezen, want ongeduld in het Westen is een van zijn belangrijkste bondgenoten. Poetin gokt volgens analisten op de volgende Amerikaanse verkiezingen en een minder Oekraïne-vriendelijke bewoner van het Witte Huis die de financiële hulp aan Kyiv stopzet. Dat zou de kansen van de Russen om Oekraïne er alsnog onder te krijgen enorm vergroten. Dus Rusland is gebaat bij een slepend conflict, terwijl Oekraïne die tijd niet heeft.
Feit is dat Oekraïne in dit tegenoffensief aanzienlijke weerstand ondervindt, zelfs meer dan het zelf had verwacht, denkt ook Patrick Bolder, defensie-expert bij het Haags Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Dat is ook te verklaren want tijdens de maanden waarin Europese landen en de Amerikanen aarzelend nieuwe wapensystemen aan de Oekraïners begonnen te leveren, hebben de Russen hun posities vaak letterlijk verstevigd. Er zijn immense mijnenvelden aangelegd tussen 5 en 16 kilometer diep. Dit alles was al duidelijk zichtbaar op satellietbeelden. Bovendien hebben de Russische generaals geleerd van de aanzienlijke terreinverliezen van afgelopen herfst, toen Oekraïne zo krachtig terugsloeg in het noorden en oosten.
Bondgenoten
Nu ligt de focus vooral op het zuidelijke front, inclusief de Krim, en dat verloopt minder voorspoedig, wat weer tot beginnende teleurstelling bij de bondgenoten leidt. ,,Dit is een voorbeeld van het ongeduld dat we in het Westen vaak hebben. We verwachten onterecht wonderen van de Oekraïners. Hun beste soldaten zijn eigenlijk al gesneuveld in de eerste drie maanden van de oorlog, toen ze de Russen tegenhielden bij Kyiv. De soldaten die we nu hebben getraind, zijn redelijk onervaren. Ze leren in zes weken waar wij een jaar voor uittrekken. Bovendien zijn er nog veel oudere officieren in het Oekraïense leger, die hebben nog op de Sovjet-militaire academie gezeten. Zij hebben een heel andere kijk op leiderschap, wat niet echt overeenkomt met de jongere garde die voornamelijk Westers is opgeleid.”
Het valt ook niet mee om allerlei door onder meer Amerikanen, Britten, Fransen en Duitsers geleverde wapensystemen te integreren. Dat is zeer complex, aldus Bolder. Daarbij is het veroveren van vijandelijke bunkers te midden van kilometers aan mijnenvelden ook nog eens een van de meest ingewikkelde militaire missies.
Beter begrijpen
Die complexiteit mag wel wat beter worden begrepen, vindt Bolder. ,,Maak de burgers in het Westen ervan bewust dat dit nu eenmaal langer duurt dan oorlog in Call of Duty of een ander spelletje. En denk vooral niet dat er niets gebeurt. Oekraïne is nu bezig met operaties in de diepte, om ervoor te zorgen dat de strijd aan het front straks onder gunstigere omstandigheden kan losbarsten. Russische luchtverdedigingssystemen worden nu aangevallen. Dat is belangrijk voor wanneer straks de F-16’s komen, want je wilt niet dat de Russen die uit de lucht schieten. Ik zie vooral nog steeds voorbereidingen voor een groter offensief dat nog zal volgen.”
Zaterdag bedankte de Oekraïense president Zelensky Nederland nogmaals voor alle geboden hulp, maar gezien de twijfel over het effect kun je je afvragen of wij hier ons voldoende beseffen wat daar gaande is? ,,De intensiteit van een echte oorlog en de vele slachtoffers die daarbij vallen, zijn ons gelukkig onbekend”, vindt Bolder. De laatste directe oorlogservaring eindigde alweer generaties geleden. ,,In het begin van de invasie hebben wij de Oekraïners mondjesmaat gesteund. Dat begon met scherfvesten en helmen, toen geweren, toen artillerie. Heel voorzichtig zijn we vervolgens zwaardere wapens gaan leveren. Nog steeds geven we ze genoeg om te overleven maar te weinig om te winnen. Nu ook weer zijn Amerikanen en Duitsers heel voorzichtig over langeafstandswapens, omdat we bang zijn voor escalatie.”
Het is ook een ingewikkeld spel blufpoker dat Poetin het Westen oplegt, beaamt Bolder. ,,Er zijn haviken die zeggen dat Poetin een confrontatie met de Navo niet aandurft. Ik wil niet zo ver gaan. Maar als we eerder een besluit hadden genomen over de F-16’s, zouden die nu al zijn ingezet.”
Experts
Related Content
