Toegang tot kritieke grondstoffen (critical raw materials, CRM) is cruciaal voor de meest essentiële sectoren van de EU, waaronder energie, transport, digitale technologieën, gezondheid, defensie en ruimtevaart. Maar de EU en haar lidstaten staan voor een aanzienlijke uitdaging: de vraag naar CRM neemt toe en het is onzeker of er voldoende voorraden tegen betaalbare prijzen beschikbaar zullen blijven om aan de behoeften van een groen, concurrerend en veilig Europa te voldoen.
Geopolitieke rivaliteit en een toename in protectionistische maatregelen hebben nu al ernstige gevolgen voor de toeleveringszekerheid van kritieke grondstoffen. In toenemende mate oefenen staten invloed uit door het beheersen van CRM en strategische technologieën, waardoor grondstoffen exporterende staten anderen kunnen dwingen zich te conformeren aan hun geopolitieke belangen.
De EU en haar lidstaten reageren inmiddels snel op de veranderende geopolitieke situatie, en nemen proactieve maatregelen om de CRM-toeleveringsketen te beschermen. In maart 2023 introduceerde de Europese Commissie de voorstellen voor de Europese Wet inzake Kritieke Grondstoffen (CRMA). Tegelijkertijd zet Nederland stappen om zijn eigen Nederlandse Grondstoffenstrategie gepresenteerd in december 2022, uit te voeren. De twee initiatieven hebben een vergelijkbaar doel: het versterken van de Europese binnenlandse productie van CRM en het versterken van toeleveringsketens door internationale samenwerking.
Dit nieuwe HCSS rapport, uitgevoerd in opdracht van het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken, onderzoekt de uitdagingen en kansen voor Nederlandse bedrijven om hun activiteiten in de kritieke grondstoffensector uit te breiden en daarmee bij te dragen aan gediversifieerde en veerkrachtige toeleveringsketens. De studie beoogt de implementatie van de Nederlandse Grondstoffenstrategie en de Europese Critical Raw Materials Act (CRMA) te ondersteunen door aanbevelingen te doen specifiek over hoe de Nederlandse overheid bedrijven kan helpen bij het diversifiëren van CRM-toeleveringsketens.
Het rapport bouwt voort op inzichten uit meer dan 30 interviews met vertegenwoordigers uit de industrie in Nederland. Het draagt op twee manieren bij aan het grondstoffendebat: (1) door actuele informatie te verstrekken over de mogelijkheden van bedrijven die actief zijn in de CRM-sector in Nederland om de leveringszekerheid van CRM te vergroten; (2) door eerste inzichten vanuit de industrie te bieden over de uitdagingen en kansen om hun positie binnen mondiale toeleveringsketens te versterken.
Het behalen van de doelen van de EU CRMA en de Nederlandse Grondstoffenstrategie vereist een allesomvattende aanpak om de binnenlandse industrie nieuw leven in te blazen, zodat deze zich kan diversifiëren wat betreft toeleveringsbronnen en de voorzieningszekerheid kan versterken. Het creëren van de nodige voorwaarden voor bedrijven om concurrerend te blijven – oftewel, een gunstige sociaal-politieke, economische en wettelijke omgeving – is een essentiële stap om kansen te bieden voor verdere uitbreiding. Problemen moeten worden aangepakt omtrent publieke opinie, beperkte dialoog met de overheid, gebrek aan een duidelijke visie voor de industrie, trage actie en versnippering van bevoegdheden, vergunningen en bureaucratie.
Tegelijkertijd kan Nederland een belangrijke rol spelen in het versterken van de Europese voorzieningszekerheid van mineralen door het stimuleren van kennisuitwisseling en industriële partnerschappen, het verduidelijken van financiële instrumenten en investeren in kennisontwikkeling.
Auteurs: Irina Patrahau, Michel Rademaker, Lucia van Geuns en Jeff Amrish Ritoe.
Dit HCSS report is uitgevoerd in opdracht van het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken. De conclusies en aanbevelingen in dit document zijn het resultaat van onafhankelijk onderzoek. De verantwoordelijkheid voor de inhoud ligt bij de auteurs en alleen bij de auteurs.
Related Content
