We zullen Obama missen. Maar wie is ‘we’? De Europeanen die hem acht jaar geleden als de nieuwe Messias ontvingen? De rest van de Westerse wereld? Een groot deel van de Amerikaanse bevolking? Dat laatste is zeker. Zijn approval rate staat op 55 procent en dat is een hele mooie score. Ik ga zijn fatsoen, beschaving en eloquentie missen.
Maar hoe is het dan mogelijk dat de Amerikanen een opvolger kiezen die in niets aan hem doet denken? Was het inderdaad zo ‘yes, we did’ zoals zijn speech suggereerde? Obama heeft zeker wat bereikt: van Obamacare tot het beëindigen van de recessie en het scheppen van nieuwe banen. Hij opende een nieuw hoofdstuk in de relatie met Cuba, maakte een nucleair verdrag met Iran mogelijk en elimineerde Bin Laden.
Maar dat laatste laat ook zien dat een dergelijk succes weinig zegt. Ondanks eerdere toezeggingen bleef hij betrokken bij de strijd in Afghanistan en Irak en begon hij een nieuwe oorlog tegen IS. Die oorlog is niet beslecht, maar gecompliceerd door de Russische inmenging in Syrië en het feitelijk verlies van de Amerikaanse invloed in het hele Midden-Oosten.
Van de ‘reset’ van de betrekkingen tussen Amerika en Rusland is niets terechtgekomen. Integendeel. Op de annexatie van de Krim reageerde hij door te zeggen dat deze hem geen oorlog waard is. Ook al is dat waar, een president geeft met zo’n opmerking Poetin de vrije hand. Hij trok een rode lijn in Syrië, maar toen Assad toch chemische wapens inzette, deed hij niets. Met China is de relatie verslechterd en Amerika’s positie in Azië is er niet beter op geworden.
Zijn speech ‘a new beginning’ die hij in Caïro in 2009 hield, heeft niet geleid tot een nieuwe start tussen de islamitische wereld en Amerika. Datzelfde jaar pleitte hij in Praag voor een wereld zonder kernwapens. Ook niets van terechtgekomen. Sterker, het risico van een kernwapenoorlog is nu groter dan tijdens de nadagen van de Koude Oorlog.
De verzachtende omstandigheden voor Obama zijn dat de Republikeinse meerderheid in het Congres obstructie pleegde en dat Amerika als gevolg van de financiële crisis en een zinloze, door zijn voorganger Bush gestarte oorlog in Irak was verzwakt en hij geconfronteerd werd met aanzwellend terrorisme. Hij kon dus domweg de leidende rol niet spelen die hij voor ogen had. Trump komt daar ook nog wel achter als hij tenminste zijn land niet laat wegzakken in protectionisme en isolationisme.
Ik mis Obama niet om zijn buitenlandbeleid. Poetin gaat Obama ook niet missen, want voor hem is het een watje. Het Midden-Oosten is blij dat hij gaat. Dat geldt zeker voor Israël dat hij op de valreep door de VN-Veiligheidsraad liet veroordelen. En een zeer groot deel van het Amerikaanse electoraat gaat hem ook niet missen omdat blanke, kansarme Amerikanen van middelbare leeftijd het gevoel hebben door de politieke elite, Obama dus, in de steek te zijn gelaten.
Dit verklaart dat we het de komende jaren moeten doen met een president die in niets op Obama lijkt.
Bron: Trouw.
Photo credit: Barack Obama via Foter.com / CC BY-NC-SA
Experts
Related Content
