De afgelopen jaren hebben zeldzame aardmetalen met regelmaat de krantenkoppen gehaald. Ze lijken grote gevolgen te hebben voor de internationale betrekkingen. Deze weken ruziën China en Japan om kleine, onbewoonde eilandjes. Een kwestie over dezelfde eilanden resulteerde twee jaar geleden in een exportverbod van de materialen naar Japan.
Wat en waarvoor
Zeldzame aardmetalen zijn een specifieke groep van 17 niet-ijzerhoudende metalen. De groep omvat 15 Lanthaniden, een reeks van opeenvolgende chemische elementen in het periodiek systeem, en de elementen Scandium en Yttrium. In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, zijn zeldzame aardmetalen niet zeldzaam. In tegendeel, zeldzame aardmetalen zijn volop voorradig in de aardkorst en komen zelfs vaker voor dan bijvoorbeeld goud. Grote voorraden zeldzame aardmetalen bevinden zich over de hele wereld, onder andere in China, de VS, Canada, Australië, India, Vietnam, Kazachstan en Zweden. De naam van deze groep metalen houdt verband met de beperkte economische of technische winbaarheid van deze voorraden (Korooshy, Korteweg en de Ridder 2010).
Zeldzame aardmetalen hebben unieke eigenschappen en worden gebruikt voor een toenemend aantal consumententoepassingen, zoals lcd-schermen, verlichting, smartphones en tablet-computers, maar ook voor militaire toepassingen met geavanceerde elektronica, bijvoorbeeld onbemande vliegtuigen. Zeldzame aardmetalen worden ook gebruikt voor herlaadbare batterijen van hybride en elektrische auto’s, in de permanente magneten van windmolens en in zonnepanelen. Zeldzame aardmetalen zijn daarmee een cruciale grondstof voor de transitie naar een groenere economie gebaseerd op hernieuwbare energie. Het toenemend gebruik van zeldzame aardmetalen leidt tot nieuwe kwetsbaarheden en afhankelijkheden. Naar schatting bevat meer dan 10% van alle internationaal verhandelde producten (gemeten naar waarde) zeldzame aardmetalen (Korteweg, Gehem, de Ridder et al. 2012).
Het probleem
Klimaatverandering en de uitputting van de voorraden van fossiele brandstoffen hebben landen ertoe aangezet ambitieuze doelstellingen te formuleren voor het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen en de overschakeling naar duurzame energie. De EU heeft zich tot doel gesteld dat in 2020 20% van het totale energieverbruik en 10% van het energiegebruik in de transportsector afkomstig moet zijn van hernieuwbare bronnen. De verwezenlijking van dergelijke doelstellingen vereist een stabiele en betaalbare toevoer van grondstoffen, waaronder zeldzame aardmetalen.
Experts
Related Content
