Kernenergie biedt een relatief schoon en veilig alternatief voor fossiele brandstof, maar is onderdeel van geopolitiek stelt Rob de Wijk. Volgens hem mist het politieke debat deze inzichten en is het zaak goed te kijken naar feiten en de zorgen van burgers.
De discussie over de energietransitie krijgt interessante wendingen. Volgens Bas Eickhout, fractievoorzitter van GroenLinks in het Europese Parlement, probeert Rusland met goedkope leningen EU-landen te verleiden tot de bouw van nieuwe kerncentrales van Russische makelij. “Op die manier worden met name Oost-Europese landen opnieuw slaaf van Moskou”, zegt hij. Rusland brengt volgens Eickhout: “die landen via slimme leningen en kennis opnieuw binnen zijn invloedssfeer. Ze worden opnieuw geketend.”
Dit past in het beeld dat ik op deze plek al eerder heb beschreven. Voor Rusland is de levering van gas een geopolitiek project, waarbij de nieuwe pijpleiding Nordstream een sleutelrol speelt. Het past ook in het beeld van de geopolitieke strijd die om Europa is losgebarsten. China doet feitelijk hetzelfde als Rusland met zijn nieuwe zijderoutes. Door enorme investeringen in de infrastructuur van landen worden politieke afhankelijkheden gecreëerd waardoor de Europese Unie wordt ondermijnd. Nu al is het voor de Europese Unie vrijwel onmogelijk om China te veroordelen voor de mensenrechtensituatie of illegale activiteiten in de Zuid-Chinese Zee. Ontvangers van investeringen uit China blokkeren die.
Terug naar de Russische kerncentrales. De belangstelling voor kernenergie in Oost-Europa komt vooral door de klimaatafspraken van Parijs. Kerncentrales stellen die landen in staat de CO2-uitstoot te kunnen reduceren. Maar tegelijkertijd wordt elders in Europa hard actiegevoerd tegen die kernenergie. Duitsland ging daarbij voorop door na het ongeluk van 2011 in het Japanse Fukushima halsoverkop te besluiten om kernenergie in de ban te doen. Ik vond dat een overhaaste beslissing. Kernenergie is relatief schoon en veilig zodat overhaaste besluiten niet nodig zijn. Fukushima onderstreepte dat: de veiligheidssystemen werkten.
Het probleem is dat de klimaatdiscussie ideologische en feitenvrije trekken heeft gekregen waardoor het debat over beelden gaat en alternatieven op voorhand als ongewenst worden afgeschreven. Echt, klimaatdrammen werkt averechts.
Voor die klimaatdrammers zijn fossiele brandstoffen slecht, is duurzaamheid goed en zijn de kosten voor de burger die van het gas af moet en elektrisch moet gaan rijden niet van belang. Dat geldt ook voor de gevolgen voor de werkgelegenheid die een CO2-taks gaat hebben. Vergeten wordt dat Nederland een lange traditie heeft van het kwijtraken van industrie aan landen waar de kosten lager zijn. De textielindustrie en de scheepsbouw zijn daarvan mooie voorbeelden.
Door die monomane fixatie kan de groep klimaatsceptici groeien en worden burgers onzekerder. Mensen worden daardoor ontvankelijk voor onbewezen claims over de kosten en de effecten: 1000 miljard euro om de temperatuur met 0,00007% te laten dalen.
Voor mij is het zeker dat de duurzaamheidsdiscussie het uiteindelijk wint en dat we naar een wereld moeten gaan waarin fossiele brandstoffen alleen nog voor specifieke doeleinden wordt gebruikt. Maar de polarisatie die de klimaatdiscussie nu in zijn greep heeft, vertraagt die energietransitie. Verschillen van inzicht worden uitvergroot, feiten doen er niet meer toe en compromissen zijn dan moeilijker te sluiten.
Dit bleek overduidelijk tijdens de laatste verkiezingen voor de provinciale staten.
Het politieke midden heeft tegenwoordig de mond vol van samenwerken. Het verketteren van politieke tegenstanders en de fossiele industrie past daar wat mij betreft niet bij. Wel een op basis van feiten gevoerde discussie waarin rekening wordt gehouden met de terechte zorgen van veel burgers.
En ja, we moeten ook aanvaarden dat energietransitie inmiddels geopolitiek is geworden en dat kernenergie een rol in die transitie kan gaan spelen.
Lees de column van Rob de Wijk op energiepodium.nl
Experts
Related Content
