Wordt het nog wat daar in Kopenhagen? De urgentie is er, gezien de stortvloed aan filmpjes van ijsberen op smeltende ijsschotsen en kinderen met nachtmerries over hun klimaattoekomst die over ons wordt uitgestort.
En door het enorme aantal wetenschappelijke studies dat de afgelopen jaren is geproduceerd, zijn de klimaatsceptici in het defensief gedreven. Ook al zijn al die wetenschappers het oneens over de precieze effecten op lange termijn. Wat maakt het ook uit? Minister Klink kondigde een rookverbod voor de horeca af. Want roken is slecht voor de gezondheid en kan zelfs dodelijk zijn. Wat in de kroeg geldt, geldt ook voor de wereld: als we met zes miljard mensen van alles en nog wat in de lucht pompen en we daar maar lang genoeg mee doorgaan, kan het er niet gezonder op worden.
Dus actie. Maar lukt dat? Het schoner maken van de lucht in de kroeg leverde al stormen van protest op. Deskundigen op het gebied van de internationale betrekkingen wijzen er op dat tussen landen de wetten van de jungle nog steeds bestaan: regeringen zien klimaatoplossingen als een zero sum game. Wat de ander wint, verlies jij en omgekeerd. Omdat het in de internationale betrekkingen vooral om macht draait, zijn landen niet bereid tot opofferingen als dat de binnenlandse situatie verslechtert of de positie ten opzichte van andere landen verzwakt. Alle ogen zijn nu gericht op Amerika en China, samen goed voor 40 procent van de mondiale uitstoot van broeikasgassen. China heeft al aangegeven geen voorstellen te accepteren die negatief voor de economische groei uitpakken. Logisch, want dit land heeft per jaar ruim 8 procent groei nodig om voldoende banen te creëren, de sociale noden van de armen te lenigen en de welvaart van de beter gesitueerden op peil te houden. Lukt dat niet, dan dreigt chaos en ondergang van het communistische bewind.
Voor Amerika geldt dat vanaf het aantreden van president Bush in 2000 China de belangrijkste tegenspeler op het internationale toneel is. Soepelere klimaatregelingen voor China betekent meer groei waardoor de afstand tot Amerika economisch wordt verkleind. En dat kan ook president Obama, daartoe aangespoord door de Senaat, niet toestaan.
Een vergelijkbaar struikelblok is de financiering van de milieumaatregelen voor arme landen die overigens nauwelijks aan klimaatveranderingen hebben bijgedragen. De rijke landen hikken aan tegen de rekening en willen hun dure technologie niet zonder meer aan de arme landen overdragen.
Kortom, volgens de wetmatigheden van de internationale betrekkingen wordt Kopenhagen niets.
Of toch? Sinds Kyoto is er een consensus dat het nu echt menens is en dat de opwarming van de aarde moet worden gestopt om drama’s te voorkomen. Dat verklaart het grote aantal nieuwe initiatieven voor internationale samenwerking zoals de MEFEC, het forum van 17 belangrijke landen die samen goed zijn voor ruim 80 procent van de uitstoot en de afgelopen maanden over een gezamenlijke positie voor Kopenhagen spraken; de AAP, het partnerschap van landen in Azië en rond de Stille Oceaan voor duurzame ontwikkeling; en de strategische dialogen van China met de Amerikanen en Europeanen. De klimaatsamenwerking binnen de EU is een lichtend voorbeeld voor de wereld.
Ik schat dat in Kopenhagen het denken in zero sum games nog steeds de boventoon voert en dat daarom de resultaten teleurstellend zullen zijn, hoewel ze door politici als megasucces zullen worden gepresenteerd. Tegelijkertijd lijkt de toekomst minder zwart nu door de talrijke initiatieven een nieuwe dynamiek is ontstaan die oude wetmatigheden kan doorbreken en landen rond het thema klimaat bijeenbrengt. Rond Kyoto was dat nog volstrekt ondenkbaar.
Trouw
Experts
Related Content
