Mario Draghi, de voorzitter van de Europese Centrale Bank, vreest voor deflatie. Als dat gebeurt wordt er minder gekocht en zwelt de crisis weer aan. Maar ook waarschuwt hij dat “geopolitieke risico’s de economische verwachtingen negatief beïnvloeden”. Daarmee ben ik het volledig eens.
Het is opmerkelijk dat economen nauwelijks oog voor die risico’s hebben en nijver blijven rekenen terwijl de wereld in hoog tempo verandert. Maar juist door die geopolitieke risico’s zijn constateringen dat we nu eindelijk uit de crisis raken, prematuur.
Bovendien: hoezo uit de crisis? De Nederlandse economie kromp in het eerste kwartaal van 2014 met 1,4 procent ten opzichte van een kwartaal eerder. Ook in Frankrijk krimpen industrie en dienstensector. En in Duitsland vertraagde de groei naar 0,8 procent.
Een economie die dit soort cijfers laat zien is kwetsbaar voor geopolitieke risico’s. Precies zoals Draghi vreest. De verklaring is simpel. Opkomende landen als China drukken een grotere stempel op de wereld. Net zoals Rusland gedraagt China zich assertiever. In Europa worden we geconfronteerd met een Oekraïne crisis zonder weerga. Aan de andere kant van de wereld ligt China in de Zuid-Chinese Zee op ramkoers met de buurlanden. Met Japan zijn er problemen over de Senkaku-eilanden. Met de Filipijnen en Vietnam waren er de afgelopen tijd harde confrontaties. China claimt delen van het grondstoffen- en energierijke zeegebied en kan door de controle van dat gebied handelsroutes, ook die van en naar Europa, naar believen sluiten.
Bovendien is zeker dat opkomende machten een groter beroep doen op schaarse grondstoffen en energievoorraden. Als het over energie gaat is de toestand in het Midden Oosten al helemaal zorgwekkend. Daar is sprake van een strijd om invloed tussen Turkije, Iran en Saoedi Arabië met Syrië als voorlopige inzet. En de strijd kan overslaan naar het olierijke Irak.
Deze ontwikkelingen bevestigen een oude wijsheid: de opkomst van landen leidt tot conflicten. Het gevolg is een gevoel van onzekerheid, ook in Nederland. Al die onzekerheid is slecht voor de economie. Want die alleen kan floreren in een stabiele internationale omgeving. En juist die stabiliteit wordt door de grote geopolitieke veranderingen en de aanzwellende strijd om de macht in de Zuid Chinese Zee, Oost-Europa en het Midden-Oosten bedreigt.
Hopeloos is het niet, mits Nederland en Europa minder afhankelijk van buitenlandse energie en grondstoffen wordt en grondig gaat nadenken over de vraag waarmee wij ons geld gaan verdienen in een snel veranderende wereld. Innovatie, hightech en aanpassingsvermogen zijn sleutelwoorden. Maar tot nu toe is het op dit vlak angstig stil.
Telegraaf Schaduwkabinet.
Experts
Related Content
