De wreedheden in de Oekraïense stad Bucha die dit weekend aan het licht kwamen, schokten de wereld. De vele burgers die ogenschijnlijk werden doodgeschoten terwijl zij een rondje fietsten of boodschappen deden, zullen echter niet leiden tot grote (militaire) acties vanuit het Westen. Er komen wel nieuwe sancties tegen Rusland en extra wapenleveringen aan Oekraïne, zeggen experts tegen NU.nl.
Bijzonder hoogleraar Oorlogsstudies en Militaire Operationele Wetenschappen Frans Osinga somt op dat het Verenigd Koninkrijk al extra wapensystemen wil leveren, dat andere landen voormalige Russische tanks die zij in hun bezit hebben willen overhandigen en dat wereldleiders al over extra sancties praten. “Zij willen Oekraïne verder én beter steunen.”
In die zin hebben de beelden overduidelijke impact gehad, zegt Osinga. Maar de “morele verontwaardiging” zal de bereidheid voor westerse landen om zich actief in het conflict te mengen volgens hem niet veranderen. Daar sluit buitenlandexpert Han ten Broeke van The Hague Centre for Strategic Studies (HCSS) zich bij aan.
De experts leggen uit dat de bewindslieden nog altijd waakzaam zijn voor de directe confrontatie met Rusland. “Dan ontstaat er een oorlog met een kernmacht”, aldus Ten Broeke. “De dreiging van nucleaire escalatie gijzelt als het ware de landenleiders”, voegt Osinga toe.
Het brengt de bewindslieden in een morele spagaat, vervolgt het tweetal. De drang om solidair te zijn met Oekraïne en hen te steunen wordt door onthullingen van oorlogsmisdaden namelijk alleen maar versterkt. Osinga stipt aan dat de druk op de wereldleiders steeds groter wordt. “Zij moeten zich blijven verantwoorden aan de eigen bevolking en het parlement waarom er niet wordt ingegrepen.”
Niet al het leed is hetzelfde: militair ingrijpen lijkt onwaarschijnlijk
Dat veel Nederlanders momenteel schreeuwen om ingrijpen vanuit Nederland en de NAVO, begrijpt Ten Broeke. “Ik deel de emoties. Maar niet al het leed is hetzelfde en het huidige leed is niet voldoende om in te grijpen. Er gelden veel wetten: kun je daadwerkelijk de burgerbevolking beschermen? Raak je niet zelf in de oorlog verstrikt? Is er een uitweg?”
Het ingrijpen door de internationale gemeenschap is het lastigste onderwerp in het internationaal recht, weet de voormalige buitenlandwoordvoerder van de VVD. “Er is bijvoorbeeld geen sprake van genocide. En zolang een bevolking zichzelf kan verdedigen, geldt dat er sprake is van zelfverdediging. Zelf met geweld ingrijpen in een lopende oorlog – bijvoorbeeld door een no-flyzone – is volgens het internationaal recht alleen mogelijk met een Veiligheidsraadresolutie of door de Algemene Vergadering van de VN.”
Die opties zijn volgens hem niet waarschijnlijk. “Rusland heeft een vetorecht in de Veiligheidsraad en veel landen binnen de VN voelen zich absoluut niet verantwoordelijk voor het leed dat elders wordt aangericht.”
De oorlogsmisdaden van Rusland komen volgens de deskundigen niet uit de lucht vallen. Zo past het volgens de twee experts volledig bij de Russische oorlogsstrategie. Osinga: “Het verbaast niemand, maar het maakt het des te schrijnender.”
“Landenleiders kennen deze beelden allang”, verzekert Ten Broeke. “Zij worden hier dagelijks over geïnformeerd. Zo kan je ook begrijpen dat Biden Poetin een oorlogsmisdadiger en slachter heeft genoemd: hij noemt het beestje bij zijn naam.”
Volgens hem is de treurige realiteit dat niemand kan verzekeren dat de Russische president Vladimir Poetin geen kernwapen tot ontploffing kan brengen als het Russische leger tot deze oorlogsmisdaden in staat is. “En dan praat niemand meer over Bucha, maar over: hoe konden we het zóver laten komen?”
Wreedheden in Bucha zijn ‘echt niet’ eerste Russische oorlogsmisdaden
Wanneer de NAVO wél gaat ingrijpen, weten de experts niet. “Hoeveel schrijnende gevallen zouden we nog nodig hebben?”, vraagt Osinga zich af. Ten Broeke weet het ook niet. “Maar het is echt niet de eerste keer dat Rusland deze gruwelen uitvoert. We zien alleen nu voor het eerst de bewijzen.”
Osinga noemt het goed dat de “slachting” groot in het nieuws is gekomen. “Anders verschijnt het dodental gewoon in de statistieken. Nu kunnen de Russen zich er niet meer achter verschuilen. Hier hebben groepen soldaten om welke reden dan ook liquidaties uitgevoerd.” Hij waarschuwt dat meer soortgelijke verhalen zullen volgen. Hij citeert een inwoner uit Kharkiv die hij recentelijk sprak. “Daar (in Bucha, red.) zie je tenminste nog lijken. Hier vinden we alleen ledematen.”
Bron: NU.nl
Foto bron: Press Office of the President of Ukraine