De landbouw is een cruciale geopolitieke troef, zegt veiligheidsexpert Rob de Wijk in EW Magazine. Nederland en Europa moeten deze meer inzetten.
Rob de Wijk is geen landbouwdeskundige. Wel heeft de directeur van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies inzicht in de internationale verhoudingen. Welke geopolitieke gevaren dreigen als Nederland verkeerde keuzes maakt in zijn landbouwbeleid? Hij sprak erover op uitnodiging van ZLTO, de zuidelijke land- en tuinbouworganisatie met 13.000 aangesloten boeren en tuinders. Hij trapte een bijeenkomst af over de toekomst van de landbouw, in het bijzin van Kamerleden, provinciebestuurders, natuurorganisaties en boeren. EW vroeg om een toelichting.
EW | Waarover maakt u zich zorgen?
Rob de Wijk: ‘Maar weinig mensen realiseren zich goed welke rol Nederlanders spelen in het internationale voedselsysteem. Het gaat niet alleen om de hoeveelheid voedsel die hier wordt geproduceerd. Ook gaat het over de kwaliteit ervan, en de kennis en innovaties die we de afgelopen tientallen jaren hebben ontwikkeld. Onze landbouwsector loopt voorop en andere landen kijken hiernaar met ontzag. Die rol is internationaal van grote waarde. Daarmee moeten we voorzichtig omgaan. Nederlanders zijn op allerlei manieren betrokken bij de voedselproductie in de hele wereld. Denk aan de melkrobots van Lely die overal worden verkocht, en ook aan de kennis van onze tuinders op het gebied van hoog kwalitatieve plantenteelt. Nederlandse voedselproducenten voeden niet alleen Nederlanders, maar voor een deel ook de rest van de wereld. Dit betekent dat je ook moet inzetten op kwantiteit.’
EW | Wat maakt deze situatie zo gevaarlijk?
De Wijk: ‘Door de toegenomen geopolitieke spanningen tussen de westerse wereld en landen als China en Rusland staat de wereldvrijhandel onder druk. Landen zijn op zoek naar meer strategische autonomie, meer zelfstandigheid. Het wordt minder vanzelfsprekend om onze producten of kennis aan andere landen te verkopen. In feite wordt het bedrijfsleven een speelbal van de politiek. Politici gebruiken cruciale sectoren zoals energie, grondstoffen, technologie en nu ook voedsel als politiek pressiemiddel. Kijk maar naar de graancrisis die door de Russische president Poetin is gecreëerd.
Nederlandse landbouwinnovaties zijn hard nodig
Verlaging van de voedselproductie zet de Nederlandse positie als landbouwnatie op het wereldtoneel onder druk, waarschuwt veiligheidsexpert Rob de Wijk. Nederland moet deze rol strategischer inzetten om andere doelen te bereiken. Een andere manier van denken moet boeren en agrarische bedrijven juist ruimte geven om verder te innoveren, schrijft Joan Zijerveld in EW Magazine.
Rob de Wijk sprak Kamerleden, provinciebestuurders, landbouwexperts en boeren toe bij de ZLTO, de zuidelijke land en tuinbouworganisatie met 13.000 aangesloten boeren. Hij zoomde uit van het boerenerf naar het wereldtoneel. Hier speelt iets bijzonders, zegt De Wijk, waarbij de Nederlandse boer en de hele agrosector als een van de weinige sectoren in Europa het verschil kan maken.
Nederlandse kennis en innovatie uniek in de wereld
De kennis en innovaties die Nederland heeft in de voedselproductie zijn uniek in de wereld. Nederland kan deze leidende rol als voedselexpert en producent gebruiken om op andere terreinen te krijgen wat het nodig heeft. Andere landen zoals China werken graag samen met Nederlandse agro- wetenschappers en bedrijven.
Om deze belangrijke leidende rol vast te houden, moet er ruimte zijn voor de ontwikkeling van landbouwkennis. Maar de sector dreigt ten onder te gaan aan toenemende regeldruk en aan politieke angst om ruimte te geven aan innovaties die nog onvoldoende ‘bewezen’ zijn. Door vooraf zaken uit te sluiten, zet de politiek de landbouw klem. De sector moet juist ruimte krijgen om een scala aan oplossingen te ontwikkelen die combinaties van landbouw en natuur mogelijk maken.
Alle goede ideeën zijn welkom. Niemand weet nog hoe er een nieuw evenwicht kan worden gevonden tussen het produceren van voldoende voedsel en natuurbehoud. Het vraagstuk is complex en nog veel groter dan de stikstofkwestie, dus moet er ruimte zijn voor grootschalige experimenten.
De kennis die de landbouwsector hiermee opdoet, is van strategische waarde en kan wereldwijd worden ingezet. Als een innovatie in Nederland niet werkt, kan die elders alsnog gebruikt worden. Op die manier blijven Nederlanders niet alleen graag geziene gasten op het politieke wereldtoneel, maar ook bij boeren in Azië en Afrika.
Lees het hele interview in EW Magazine van 09 februari 2023 en 10 februari 2023.
Experts
Related Content
