Militaire actie tegen Syrië stort de wereld in een ongewis avontuur. Natuurlijk is de inzet van chemische wapens onaanvaardbaar. Het gebruik van deze massavernietigingswapens tegen burgers is in strijd met het Genocideverdrag en het Chemische Wapensverdrag. Bovendien roept het VN-beginsel van de responsibility to protect (R2P) de internationale gemeenschap op burgers te beschermen die uitgeroeid dreigen te worden.
Een extra argument is dat massale vluchtelingenstromen buurlanden treffen. Rusland en China kunnen al deze argumenten moeilijk negeren, want ook deze landen hebben al die verdragen en overeenkomsten getekend. Steunen ze geen strafexpeditie, dan zijn die afspraken een lege huls.
Feitelijk staat een strafexpeditie los van de vraag wie chemische wapens heeft gebruikt. Maar als het door Amerika aangevoerde bewijs dat Assad er achter zit in de ogen van Rusland en China dubieus is, laadt het Westen de verdenking op zich naar eigen goeddunken te interveniëren en Russische en Chinese bezwaren te negeren. Dat zal niet de eerste keer zijn. In Kosovo (1999) werd verondersteld dat genocide was gepleegd en dat daarom moest worden ingegrepen; in Irak (2003) werd ingegrepen omdat president Saddam Hoessein massavernietigingswapens zou hebben; en in Libië (2011) zou Kadafi een massaslachting rond Benghazi hebben aangericht en op het punt staan genocide te plegen. Het bleek allemaal in meer of mindere mate onwaar.
Geloofwaardigheid
In alle gevallen manoeuvreerden westerse politici zichzelf met spierballentaal en onrealistische eisen in een hoek zodat oorlog onvermijdelijk werd. In alle gevallen verwierpen Russen en Chinezen een interventie in een soeverein land en hielden ze vast aan het internationaal aanvaarde non-interventiebeginsel. In alle gevallen wezen experts op de risico’s van militaire actie. En in alle gevallen duurden de interventies langer dan gepland, kostten de bombardementen veel levens en ontstond chaos, die in Irak en Libië nog voortduurt.
Dit keer is het allemaal niet veel anders. Nu met de inzet van chemische wapens daadwerkelijk een rode lijn is overschreden worden Amerikaanse, Britse en Franse leiders omwille van hun eigen geloofwaardigheid gedwongen in te grijpen.
Als het gaat om militaire opties is er weinig keus. Grondtroepen zijn zelfmoord, vliegtuigen zijn kwetsbaar voor de Syrische luchtverdediging, dus resteren beperkte aanvallen met kruisraketten en mogelijk met bewapende drones tegen commandoposten, luchtverdediging, artillerie, raketten, grondtroepen en logistieke knooppunten. Als je deze doelen uitschakelt, verzwak je Assad, kan hij moeilijker Israël bestoken en effen je de weg naar een mogelijk militaire vervolgstap, zoals een no-fly zone.
Regionale ontwrichting
Maar in Syrië zal de strijd escaleren. De interventie is voor de strijdende partijen het signaal dat de eindstrijd is begonnen en de tijd dringt. Ze zullen trachten alsnog een militaire overwinning te behalen of zich in een gunstige positie voor de onderhandelingstafel te manoeuvreren. Iran en Hezbollah worden het conflict verder ingezogen. En zo dreigt regionale ontwrichting en wordt een clash tussen soennieten en sjiieten steeds waarschijnlijker.
Tot nu toe beperkt de discussie zich tot straf voor de inzet van chemische wapens. Maar de echte vraag is of de dreiging van regionale ontwrichting zo’n strafexpeditie rechtvaardigt.